________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.७४ यमकपर्वतनामादिकनिरूपणम् ४१७ देवौ प्रत्येकं २ तत्र 'चउण्हं सामाणियसाहस्सीणं जावजमगाणपव्ययाणं'-चतुर्णा सामानिक सहस्राणां चतसृणां तदग्रमहिषीणां सपरिवाराणां तिसृणां आभ्यन्तर मध्यमबाह्यरूपाणां यथाक्रममष्टादश द्वादशदेवसहस्रसंख्यकानां पर्षदां सप्तानीकानां सप्तनीकाधिपतीनां षोडशात्मरक्षकदेवसहस्राणां यमकयोः पर्वतयोः-स्वस्वयमकस्यः पर्वतस्य 'जमगाणरायहाणीणं' यमकयोः राजधान्योः स्व स्वयमकाभिधानराजधान्याः अण्णेसिं च बहूणं वाणमंतराणं देवाणं देवीणय' अन्येषां च बहूनां वानव्यन्तरदेवानां देवीनां च 'आहेवच्चं जाव करेमाणा पालेमाणा विहरंति' आधिपत्यं-स्वामित्वं भर्तृत्वं पौरपत्य माज्ञेश्वरसेनापत्यं कुर्वन्तौ पालयन्तौ विहरतः। ततो यमका यमकवर्णोत्पलादियोगात् यमकाभिधदेवस्वामिकत्वाच्च तौ यमकपर्वतौ कथ्येते एतदेवाऽऽह-‘से तेणटेणं गोयमा एवं० 'जमगपव्वया २' शाली हैं। एक पल्योपम की इनकी स्थिति है 'ते तत्थ पत्तेयं २' ये प्रत्येक यमकदेव चार हजार सामानिक देवों के परिवार सहित चार अग्रमहिषियों के, आभ्यन्तर एवं वाह्य सभा के क्रमशः १८ हजार और १२ हजार देवों के, अपने २ पर्वतों के एवं अपनी-अपनी यमका नामकी राजधानियों के तथा 'अण्णेसिं च बहूणं वाणमंतराणं देवाणं देवीण य' और अनेक वानव्यन्तर देवों के एवं देवियों के 'आहेवच्चं जाव करेमाणा पालेमाणा विहरंति' आधिपत्य को, स्वामित्व को तथा भर्तृत्व, आदि को करते हुए एवं उनकी परिपालना करते हुए आनन्द से रहते हैं। इसलिये यमक के जैसे आकार से और यमक के जैसे वर्ण से युक्त होने के कारण, तथा यमक उत्पलादि के सम्बन्ध से और यमक नामक देवों के स्वामित्व के सम्बन्ध से इन पर्वतों को 'यमक' इस नाम से कहा है यही बात सूत्रकारने 'से तेणटेणं गोयमा ! एवं मे पक्ष्या५मनी छ. 'ते तत्थ पत्तेयं पत्तेयं' ते ६२४ यम । या२ १२ સામાનિક દેના પરિવાર સહિત ચાર હજાર અગ્રમહિષિ આભ્યન્તર અને બાહ્ય સભાના કમથી ૧૮ અઢાર હજાર અને બાર હજાર દેવના પોતપોતાના पवताना मन पातपातानी यम नामनी राथानीयोना तथा 'अण्णेसिं च बहूणं बाणमंतराणं देवाणं देवीणय' ilon [५] मने पानयन्त२ हेवोनु मने हेवियोनु 'आहेवचं जाव करेमाणा पालेमाणा विहरंति' मधिपतिपणाने स्वामीपणाने ભર્તૃત્વ વિગેરેને કરતા થકા તથા તેઓનું પાલણ પિષણ કરતા થકા આનંદ પૂર્વક રહે છે. તેથી યમકના જેવા આકારવાળા અને યમકના જેવા વર્ણવાળા હોવાથી તથા યમક ઉત્પલ વિગેરેના સંબંધથી તથા યમક નામના દેવના સ્વામીપણાના સંબંધથી એ પર્વતને “યમ” એ નામથી કહેલા છે, એ જ
जी०५३
જીવાભિગમસૂત્ર
