________________
३७६
जीवाभिगमसूत्रे सहस्राणि अबाधया जम्बूद्वीप द्वीपदक्षिणपर्यन्ते लवणसमुद्रदक्षिणार्द्धस्योत्तरेणाऽत्र खलु जम्बूद्वीपस्य खलु द्वीपस्य वैजयन्तं नामद्वारं प्रज्ञतम् । अष्टौ योज. नानि ऊर्ध्व मुच्चैस्त्वेन सैव सर्वा वक्तव्यता यावद् नित्यम् । कुत्र खलु भदन्त ! राजधानी० दक्षिणेन यावत् वैजयन्तो देवः २ । कुत्र खलु भदन्त ! जम्बूद्वीपस्य द्वीपस्य जयन्तं नाम द्वारं प्रज्ञप्तम् ! गौतम ? जम्बूद्वीपे द्वीपे मन्दरस्य पर्वतस्य. पश्चिमेन पश्च चत्वारिंशद्योजनसहस्राणि । जम्बूद्वीप पश्चिमपर्यन्ते लवणसमुद्र पश्चिमार्धस्य पूर्वेण शीतोदकाया महानद्याः उपरि अत्र खलु जम्बूद्वीपस्य द्वीपस्य जयन्तं नाम द्वारं प्रज्ञप्तम् तदेव तत्प्रमाणं जयन्तो देवः पश्चिमेन सा राजधानी यावन्महर्दिकः कुत्र खलु भदन्त ! जम्बूद्वीपस्य द्वीपस्याऽपराजितं नाम द्वारं प्रज्ञतम् ? गौतम ! मन्दरस्य पर्वतस्योत्तरेण पञ्च चत्वारिंशद् योजनसहस्राणि अबाधया जम्बूद्वीपे द्वीपे उत्तरपर्यन्ते लवणसमुद्रस्य उत्तरार्धस्य दक्षिणेनाऽत्र खलु जम्बूद्वीपे द्वीपेऽपराजितं नाम द्वारं प्रज्ञप्तम् तदेव प्रमाणम् राजधानी- उतरेण यावत्-अपराजितो देवः। चतुर्णामपि अन्यस्मिन् जम्बूद्वीपे । जम्बूद्वीपस्य खलु भदन्त ! द्वीपस्य द्वारस्य द्वारस्य च एतत्खलु कियत्यम् अबाधयाऽन्तरं प्रज्ञप्तम ? गौतम ! एकोनाशीतिर्योजनसहस्राणि द्विपञ्चाशद्योजनानि देशोनं चा-योजन द्वारस्य च-द्वारस्य चा-ऽवाधयाऽन्तरं प्रज्ञप्तम् ॥सू०७१।।
टीका-'कहि णं भंते !' कुत्र खलु भदन्त ! कस्मिन् स्थाने 'जंबुद्दीवस्स वैजयंते णामं दारे पन्नत्ते' जम्बूद्वीपस्य वैजयन्तं नाम द्वारं पज्ञप्त ? मितिप्रश्नः ? भगवानाह-'गोयमा !' हे गौतम ! 'जंबुद्दीवे दीवे' जम्बूद्वीपे खलु द्वीपे मध्य जम्बूद्वीपे इत्यर्थ: 'मंदरस्स पव्वयस्स' मन्दरनाम्नः पर्वतस्य, 'दक्खिणेणं' दक्षिण
'कहि णं भंते ! जंबूद्दीवस्स वेजयंते णामं दारे पन्नत्ते'
टीकार्थ-इस प्रकार से विजयद्वार की वक्तव्यता कहकर अब सूत्रकार वैजयन्तद्वार की वक्तव्यता का कथन करते हैं-गौतम स्वामी ने प्रभु से ऐसा प्रश्न किया है-हे भदन्त ! जम्बूद्वीप का वैजयन्तद्वार कहां पर कहा गया है ? उतर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा ! जंबुद्दीवे दीवे मंदस्स पव्वयस्स दिखणेणं' हे गौतम ! यह जो जम्बूद्वीप
'कहि णं भंते ! जंबुद्दीवस वेजयंते णामं दारे पणते' ।
ટીકા–આ પ્રમાણે વિજય દ્વાર સંબંધી કથન કરીને હવે સૂત્રકાર જ્યન્ત દ્વારનું કથન કરે છે.–તે સંબંધમાં ગૌતમસ્વામીએ પ્રભુશ્રીને એ પ્રશ્ન પૂછે છે કે-હે ભગવન જ બુદ્વીપનું વિજયન્ત દ્વાર ક્યાં આગળ આવેલ छ । प्रश्न उत्तरमा प्रभुश्री ४१ छ -'गोयमा ! जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स दक्खिणेणं' हे गौतम! ! दी५ नामनी दी५ छ भने
જીવાભિગમસૂત્ર