________________
१५३२
जीवाभिगमसूत्रे कतरेभ्योऽल्पा वा० ? 'गोयमा ! सव्वत्थोवा पढमसमयणेरइया-अपढमसमयणेरइया असंखेजगुणा' गौतम ! सर्वस्तोकाः प्रथमसमयनैरयिकाः, अप्रथमसमय नैरयिका असंख्येयगुणाधिकाः। तथा 'एएसिणं भंते ! पढमसमयतिरिक्खजोणियाणं-अपढमसमयतिरिक्खजोणियाण य कयरे कयरेहितो०' एतेषां खलु भदन्त ! प्रथमसमयतिर्यग्योनिकानामप्रथमसमयतिर्यग्योनिकानां च कतरे कतरेभ्योऽल्पा वा०' भगवानाह-'गोयमा ! सव्वत्थोवा पढमसमयतिरिक्खजोणियाअपढमसमयतिरिक्खजोणिया' गौतम ! सर्वेभ्यः स्तोकाः प्रथमसमयतिर्यग्योनिकाः अप्रथमसमयतिर्यग्योनिकास्तु 'अणंतगुणा' अनन्तगुणाधिकाः संप्रति चतुर्थाऽल्पबहुत्वम्-'मणुयदेव-अप्पाबहुयं जहा नेरइयाणं' मनुष्य देवाल्पबहुत्वं यथा नैरयिमें प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! इनके बीच में सब से कम प्रथम समय वर्ती नैरयिक हैं और इनकी अपेक्षा जो अप्रथम समयवर्ती नैरयिक हैं वे असंख्यातगुणे अधिक हैं इसी तरह से प्रथम समयवर्ती जो तिर्यग्योनिक जीव हैं वे सबसे कम हैं और इनकी अपेक्षा जो अप्रथम समयवर्ती तिर्यग्योनिक जीव हैं वे अनन्तगुणें अधिक हैं। प्रथम समय वर्ती मनुष्य सब से कम हैं और इनकी अपेक्षा जो अप्रथम समयवर्ती मनुष्य हैं वे असंख्यातगुणे अधिक हैं इसी प्रकार से प्रथमसमयवर्ती जो देव हैं वे प्रथम समयवर्ती देवियों की अपेक्षा कम हैं और इनकी अपेक्षा अप्रथम समयवर्ती जो देव हैं वे असंख्यातगुणें अधिक हैं।
चतुर्थ प्रकार का अल्पवहत्व इस प्रकार से है-'एतेसि णं भते ! યિકોમાં કણ કેના કરતાં અલ્પ છે? અને કેણ કેની બરોબર છે? કોણ કેનાથી વધારે છે? અને કેણ કેનાથી વિશેષાધિક છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી કહે છે કે–હે ગૌતમ ! આ બધામાં સૌથી ઓછા પ્રથમ સમયવતી નરયિકે છે. અને તેના કરતાં અપ્રથમ સમય વતી નરયિકે છે, તેઓ અસંખ્યાત ગણું વધારે છે. એ જ પ્રમાણે પ્રથમ સમયવતી જે તિર્યનિક જીવે છે. તેઓ સૌથી ઓછા છે. અને તેના કરતાં જે અપ્રથમવત તિયનિક જીવ છે તેઓ અનંતગણું વધારે છે. પ્રથમ સમયવત મનુષ્ય સૌથી ઓછા છે. અને તેના કરતાં અપ્રથમસમયવત જે મનુષ્ય છે તેઓ અસંખ્યાતગણ વધારે છે. એ જ પ્રમાણે પ્રથમ સમયવતી જે દે છે તેઓ અપ્રથમસમય વતી દેવિયેના કરતા અ૮૫ છે. અને તેના કરતાં પણ અપ્રથમ સમયવતી જે દેવે છે તેઓ અસંખ્યાતગણા વધારે છે.
ચોથા પ્રકારનું અ૫ બહત્વ આ પ્રમાણે છે.'एएसि णं भते पढमसमयनेरइयाणं पढमसमयतिरिक्खजोणियाणं पढमसमय
જીવાભિગમસૂત્રા
