________________
१५०८
जीवाभिगमसूत्रे
प्रश्ने भगवानाह - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा मणुस्सीओ' गौतम ! सर्वस्तोका 'मानुष्यः संख्येयकोटि कोटि प्रमाणत्वात् । ' मणुस्सा असंखेज्जगुणा' ततो मनुष्याः असंख्येयगुणाः श्रेण्यसंख्येय भागप्रमाणत्वात् । 'नेरइया असंखेज्जगुणा' ततो नैरयिकाः असंख्येयगुणाः । 'तिरिक्खजोणिणीओ असंखेज्जगुणा' ततस्तिर्यग्योन्यः असंख्येयगुणाः । 'देवा संखेज्जगुणा - देवीओ संखेज्जगुणाओ' ततो देवास्ततो देव्यः संख्येयगुणाः । 'सिद्धा अनंतगुणा - तिरिक्खजोणिया अनंतगुणा' ततः किनसे विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा ! सवस्थोवा मणुस्सीओ' हे गौतम! इन जीवों में सब से कम मनुष्य स्त्रियां हैं ' मणुस्सा असंखेज्जगुणा' संमूच्छिम मनुष्य की अपेक्षा मनुष्य असंख्यातगुणे अधिक हैं इनकी अपेक्षा 'नेरझ्या असंखेज्जगुणा' नैरयिक जीव असंख्यातगुणें अधिक हैं ! 'तिरिक्खजोणिणीओ असंखेज्जगुणाओ' इनकी अपेक्षा तिर्यग स्त्रियां असंख्यातगुणी अधिक हैं । इनकी अपेक्षा 'देवा संखेजगुणा' देव संख्यातगुणें अधिक हैं इनकी की अपेक्षा 'देवीओ संखेज्जगुणाओ' देवियां संख्यातगुणी अधिक हैं। इनकी अपेक्षा 'सिद्धा अनंतगुणा' सिद्ध जीव अनन्तगुणें हैं 'तिरिक्खजोणिया अनंतगुणा' इनकी अपेक्षा तिर्यग्योनिक अनन्तगुर्णे अधिक हैं मनुष्यों का प्रमाण संख्यात कोटी कोटी है इसलिये उन्हें सब से कम कहा गया है इनकी अपेक्षा जो मनुष्यस्त्रियों को असंख्यातगुणा अधिक कहा गया है वह उनके श्रेणि के असंख्यातवें
વધારે છે ?કયાજીવા કયાજીવાની ખરાખર છે ? અને કયા જીવા કયા જીવાથી विशेषधि छे ? या प्रश्नना उत्तरमा अनुश्री हे छे - 'गोयमा ! सव्वत्थोवा मसीओ' हे गौतम! आ सा वोभां सौथी गोछी मनुष्य स्त्रिया छे. 'मणुस्सा असंखेज्जपुणा' सभूमि मनुष्योना रतां मनुष्यो असण्यातशु वधारे छे. तेना उरतां 'नेरइया असंखेज्जगुणा' नैरयिवो असभ्यातगा पधारे छे. 'तिरिक्खजोणिणीओ असंखेज्जगुणाओ' तेना ४२तां तिर्यग्योनिः स्त्रियो असंख्यातगाणी वधारे छे तेना उरतां 'देवा संखिजज्जगुणा' हे सध्या तगणा वधारे छे. तेना ४२तां 'देवीओ असंखेज्जगुणाओ' देवियो असभ्याताशी वधारे छे. तेना १२तां 'सिद्धा अनंतगुणा' सिद्धलवा अनंता वधारे छे. 'तिरिक्खजोणिया अनंतगुणा' तेना उरतां तिर्यग्योनिको अनंता वधारे છે. મનુષ્યાનું પ્રમાણુ સંખ્યાત કેટિ કાટીનુ છે. તેથી તેઓને સૌથી ઓછા કહેવામાં આવેલ છે. તેના કરતાં મનુષ્ય સ્ત્રિયાને જે અસંખ્યાતણી વધારે કહેવામાં આવેલ છે, તે તેમની શ્રેણીના અસખ્યાતમાં ભાગપ્રમાણુ હેવાથી
જીવાભિગમસૂત્ર