________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.१० सू.१५० जीवानां सप्तविधत्वनिरूपणम् १४८५ मुहूर्तम् ततस्तियन्मनुष्ययोर्लेश्यापरावर्तनात् । 'उक्कोसेणं तेत्तीसं सागरोवमाई अंतोमुहुत्तमब्भहियाई' उत्कर्षेण त्रयस्त्रिंशत्सागरोपमाण्यन्तर्मुहूर्ताभ्यधिकानि । शुक्कलेश्योत्कृष्टकालस्य कृष्णलेश्याऽऽन्तरोत्कृष्टकालत्वात् । एवं नीललेसस्स वि काउलेसस्स वि'-एवं कृष्णवत् नीललेश्यस्याऽपि-कापोतलेश्यस्याऽपि भवत्यन्तरम् । 'तेउले सस्स णं भंते !० अंतरं कालओ केवच्चिरं होइ' तेजोलेश्यस्य भदन्त ! कालतः कियच्चिरं खल्वन्तरम् ? गौतम ! 'जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं-उक्कोसेणं हे गौतम ! कृष्णलेश्या वाले जीव का अन्तर 'तिर्यश्च और मनुष्यों की लेश्या एक अन्तर्मुहूर्त के बाद बदल जाती है' इस मान्यता के अनुसार जघन्य से तो एक अन्तर्मुहर्त का है और उत्कृष्ट से एक अन्तमुहूर्त अधिक ३३ सागरोपम का है क्योंकि शुक्ललेश्या का जो उत्कृष्ट काल है वही कृष्णलेश्या के अन्तर काल का कथन है इसके अनुसार एक अन्तर्मुहूर्त अधिक ३३ सागरोपम का यह काल कहा गया है ‘एवं नीललेस्सस्स वि काउलेस्सस्स वि' कृष्णलेश्या वाले के अन्तर कथन की तरह नीललेश्या वाले जीव का और कापोतलेश्या वाले जीव का भी अन्तर जघन्य से एक अन्तर्मुहूर्त का है, एवं उत्कृष्ट से एक अन्तर्मुहूर्त अधिक ३३ सागरोपम का है 'तेउलेस्सस्स गं भंते ! अंतरं कालओ केवच्चिरं होइ' हे भदन्त ! तेजोलेश्या वाले का अन्तर काल की अपेक्षा कितना होता है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-हे गौतम ! तेजोलेश्या वाले का अन्तर 'जहण्णेणं अंतोमुसागरोमाई अंतोमुहुत्तमब्भहियाई' गौतम ! कृष्णवेश्या पाणानुमतर તિર્યંચ અને મનુષ્યની વેશ્યા એક અંતમુહૂર્ત પછી બદલાઈ જાય છે ? આ માન્યતા પ્રમાણે જઘન્યથી તે એક અંતમુહૂર્તનું છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી એક અંતમુહૂત અધિક ૩૩ તેત્રીસ સાગરોપમનું છે. કેમકે શુકલેશ્યાને જે ઉત્કૃષ્ટ કાળ છે, એજ કૃષ્ણલેશ્યાને અંતર કાળ છે. આ કથન પ્રમાણે એક અંતમુહૂત અધિક ૩૩ સાગરેપમને આ કાળ કહેવામાં આવેલ છે. 'एवं नीललेस्सस्स वि काउलेस्सस्स वि' सोश्या वाणा अपना मतरना थन પ્રમાણે નીલેશ્યા વાળા જીવનું અને કાપતલેશ્યા વાળા જીવનું અંતર પણ જઘન્યથી એક અંતમુહૂર્તનું છે, અને ઉત્કૃષ્ટથી એક અંતમુહર્ત અધિક ૩૩ सागरीयमनु छ. 'तेउलेस्से ण भंते ! अंतरं कालओ केवच्चिरं होई' है - વન ! તેજલેશ્યા વાળા જીવનું અંતર કાળની અપેક્ષાથી કેટલું હોય છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમ સ્વામીને કહે છે કે-તેલેશ્યા વાળા જીવનું मत२ 'जहण्णेण अंतोमुहुत्त उक्कोसेण वणस्सइकालो' धन्यथी से मत
જીવાભિગમસૂત્ર
