________________
१४०४
जीवाभिगमसूत्रे सपर्यवसिता भवसिद्धिकाः, अनादिका अपर्यवसिता अभवसिद्धिकाः, सादिका अपर्यवसिता नो भवसिद्धिका नो अभवसिद्धिकाः । त्रयाणामपि नास्त्यन्तरम् । अल्पबहुत्वम्० सर्वस्तोका अभवसिद्धिकाः नो भवसिद्धिका नो अभवसिद्धिका अनन्तगुणाः भवसिद्धिका अनन्तगुणाः । अथवा त्रिविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-त्रसाः स्थावराः नो असा नो थावराः। त्रसस्य खलु भदन्त ! कालतः कियच्चिरं भवति ? गौतम ! जघन्येनाऽन्तर्मुहूर्तमुत्कर्षेण द्वे सागरोपमसहस्रे सातिरेके, स्थावरस्य संचिटणा वनस्पतिकालः, नो सा नो स्थावराः सादिका अपर्यवसिताः । त्रसस्यान्तरं वनस्पतिकालः, स्थावरस्यान्तरं द्वे सागरोपमसहस्रे सातिरेके नो बसस्थावस्स्यान्तरं नास्ति । अल्पबहूखम्० सर्वस्तोकास्त्रसाः नो वसा नो स्थावरा अनन्तगुणाः स्थावरा अनन्तगुणाः । त एते त्रिविधाः सर्वजीवाः प्रज्ञप्ताः सू० ॥१४५।।
टीका-'अहवा तिविहा सव्वजीवा पन्नत्ता तं जहा-पज्जत्तगा-अपज्जत्तगा नो पज्जत्तगा नो अपज्जत्तगा' अथवा-पक्षान्तरे संसारिणोऽसंसारिणः सर्वेऽपि जीवा स्त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः सन्ति, तद्यथा-केचन पर्याप्तकाः १ अपर्याप्तकाः २ नो पर्याप्तका नो अपर्याप्तकाः ३ तत्र-'पज्जत्तगणं भंते ! जहन्नेणं अंतोमुहत्तं उक्कोसेणं सागरोपमसयपुहुत्तं साइरेग' पर्याप्तकः खलु भदन्त ! कियच्चिरं० ? गौतम ! जघन्येनान्तर्मुहूर्तम् उत्कर्षेण-सातिरेक सागरोपमशतपृथक्त्वम्, तत उर्ध्व नियम
'अथवा सव्व जीवा तिविहा पन्नत्ता' इत्यादि ।
टीकार्थ-अथवा-सब जीव इस प्रकार से भी तीन प्रकार के है जैसे-पर्याप्तक, अपर्याप्तक, और नो पर्याप्तक नो अपर्याप्तक इनकी कायस्थिति का विचार____ 'पज्जत्तगे णं भंते ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं उक्कोसेणं सागरोवमसयपुहुत्तं साइरेगं' हे भदन्त ! पर्याप्तक जीव पर्याप्तक रूप से कितने काल तक रहता है ? इसके उत्तर में प्रभु गौतम से कहते है-हे
'अहवा सव्व जीवा तिविहा पण्णत्ता' त्याह
ટીકાથ– અથવા બધા છે આ પ્રમાણે પણ ત્રણ પ્રકારના છે. જેમકે પર્યાપ્તક, અપર્યાપ્તક, અને તે પર્યાપ્તક, ને અપર્યાપક
કાય સ્થિતિને વિચાર 'पज्जत्तगेणं भंते ! जहण्णेणं अतोमुहुत्तं उक्कोसेणं सागरोवमसयपुहुत्तं साइरेगं' हे ભગવન પર્યાપ્તક જીવ પર્યાપ્તક પણાથી કેટલા કાળ પર્યન્ત રહે છે? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે-હે ગૌતમ! પર્યાપ્ત જીવ પર્યાપક
જીવાભિગમસૂત્ર
