________________
११९०
जीवाभिगमसूत्रे अंतोमुहुत्तमेत्तं ठिई निगोयाण जंति निविट्ठा ।
पल्लट्टांति निगोया तम्हा अंतोमुहुत्तेणं ॥३॥ छाया-गोलश्वाऽसंख्येयोऽसंख्येयनिगोदश्च गोलको भणितः ।
एकैकस्मिन् निगोदे अनन्त जीवा ज्ञातव्या ॥१॥ एकोऽसंख्येयभागो (वर्तते) वृत्तं उद्वर्तनोपपातयोः । एक निगोदे नित्यम्-एवं शेषेष्वपि स एव ॥ २ ॥ अन्तर्मुहूर्तमात्रं स्थिति निगोदानां याति निर्दिष्टा ।
पर्यटन्ते निगोदास्तस्मादन्तर्मुहूर्तेन ॥ ३॥ अक्षरार्था चेवम्-सूक्ष्मनिगोदैः सर्वतः सकलो लोको व्याप्तः अञ्जनचूर्णपूर्ण समुद्गवत् तस्मिन्नित्यं निगोदै याप्ते लोके निगोदमात्रावगाहना असंख्येया निगोदा वृत्ताकारा बृहत्प्रमाणा गोलका इति व्यपदिश्यन्ते निगोद इति च नाम अनन्तानां जीवानामेकं शरीरम् । तत उक्तम्-'असंख्येया गोलाः' एकैकस्मिन् गोलकेऽसंख्येयतमो भागः प्रतिसमयमुद्वर्तते अन्यश्वोत्पद्यते तथाहिविवक्षितसमये विवक्षितनिगोदस्यैकोऽसंख्येयतमो भाग उद्वर्तते, अन्यश्चाऽसं
अंतोमुहुत्तमेत्तं ठिई निगोयाण जंति निदिहा ।
पल्लटंति निगोया तम्हा अंतोमुहुतेणं ॥३॥ इन गाथाओं का तात्पर्य ऐसा हैं कि सूक्ष्म निगोदों से यह सम्पूर्ण लोक अञ्जनचूर्ण से पूर्ण समुद्गक की तरह चारों ओर से व्याप्त हो रहा है इन निगादों का नाम दूसरा गोलक भी है ये असंख्यात है और इनका आकार गोल है अनन्त जीवों का आधारभूत जो एक शरीर है उसका ही नाम निगोद है गोलक असंख्यात हैं एक २ गोलक में असंख्यात २ निगोद हैं एक २ निगोद में अनन्त
अंतोमुहुत्तमेत्तं ठिई नियोगाण जंति निद्दिट्ठा । पल्लटंति निगोया तम्मा अंतोमुहुत्तेण ॥ २ एगो असंखेज्जभागो वट्टइ उव्वट्टणोववायमि । एग निगोदे निच्चं एवं सेसेसु वि स एव ॥ ३ ॥ આ ગાથાઓનું તાત્પર્ય એવું છે કે-સૂમ નિગોદેથી આ સંપૂર્ણ લેક
અંજનચૂર્ણ પૂર્ણ સમુદ્ગકની જેમ ચારે બાજુથી વ્યાપ્ત થઈ રહેલ છે. આ નિગેનું નામ બીજું ગોલક પણ છે એ અસંખ્યાત છે. અને તેને આકાર ગેળ છે. અનંત જીવોના આધારભૂત જે એક શરીર છે. તેનું જ નામ નિગદ છે. ગેલક અસંખ્યાત એક એક ગેલકમાં અસંખ્યાત અસંખ્યાત નિગદ એક એક નિગદમાં અનંત અનંત જીવ છે. આ નિર્ગમાં જે અનંત
જીવાભિગમસૂત્ર
