________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र. ३ उ. ३. सू. १२३ सौधर्मेशानादि देवानां समुद्घातनि० ११०७ प्रभवः, एकत्वं पृथक्त्वं च विकुर्वितुं समर्थास्ते देवाः ।
'प्रभुर्बुभूषुः सततं विकुर्वितुं बहून्यथैकं स यदा यथेच्छेत् । विकुर्वणा शक्तिरहो उदारा को वर्णयेदस्य प्रभोः प्रभुत्वम् ||१|| एकत्वस्य — बहुत्वस्याऽपि वा विकुर्वणे समर्थास्ते देवा भवन्ति तत्र 'एगत्तं विउद्यमाणा - एगिंदियरूवं वा जाव पंचिंदियरूवं वा' एकत्व' विकुर्वन्तः एकेन्द्रियरूपं - यावत्पञ्चेन्द्रियरूपाणि वा 'पुहुत्तं विउच्वेमाणा - एगिंदिय रुवाणि वा जाव पंचिदियरुवाणि वा पृथक्त्वं बहूनि ख्वाणि विकुर्वन्तः एकेन्द्रियरूपाणि वा-द्वीन्द्रियादि यावत् पञ्चेन्द्रियरूपाणि वा विकुर्वन्ति, 'ताई संखेज्जाईपि - असंखेज्जाई पितानि एकेन्द्रियादि यावत्पञ्चेन्द्रियान्तरूपाणि संख्येयान्यपि असंख्येयान्यपि विकुर्वन्ति तानि पुन: - ' सरिसाईपि असरिसा इंपि' सदृशानि - सजातीयानि अपि अशानि-विजातीयान्यपि, 'संबद्धाईपि असंबद्धापि' संबद्धानि आत्मसमवेतानि के लिये समर्थ है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं- 'हंता पभू' एगन्तं पुहुत्त वि' हां गौतम ! सौधर्म और ईशान के देव एक समय में एक रूप की भी विकुर्वणा करने को समर्थ हैं और अनेक रूपों की भी विकुर्वणा करने को समर्थ हैं जब वे 'एगत्तं विउब्वेमाणा एगिंदियरूवं वा जाव पंचिदियरूवं वा' एक समय में एक ही रूप की विकुर्वणा करते हैं तो वे एक इन्द्रिय जीव के रूप की विकुर्वणा करते हैं यावत् पंचेन्द्रिय जीव के रूप की विकुर्वणा करते हैं । एक समय में अनेक रूपों की विकुर्वणा नहीं करते हैं और जब वे 'पुहुत्तं विवेमाणा' एक समय में अनेक रूपों की विकुर्वणा करते हैं तो 'एगिंदियरूवाई वा जाव पंचिदियख्वाणि वा, ताई संखेज्जाई असंखेज्जाई पि सरिसाई पि असरिसाई पि संबद्धाई पि असंबद्धाई पि रुवाई विउब्वंति' एकेन्द्रियजीव
खाने समर्थ होय छे ? या प्रश्नना उत्तरमां अनुश्री हे छे - 'हंता पभू एगत्त पुडुत्तं वि' डा गौतम ! सौधर्म भने ईशान अपना द्वेवे। ये सभयभां એક રૂપની પણ વિક॰ણા કરવાને સમર્થ છે અને અનેક રૂપાની વિકુણા उरवाने पशु समर्थ छे. न्यारे तेथे 'एगतं विब्वैमाणा एगिंदियरूवं वा जाव पंचिदियरूवं वा' ' समयमा मेड ४ ३पनी विदुर्वा उरे तो तेथे એકેન્દ્રિય જીવેાના રૂપની વિકુણા કરે છે. યાવત્ પંચેન્દ્રિય જીવના રૂપની વિધ્રુણા કરે છે. એક સમયમાં અનેક રૂપાની વિકણા કરતા નથી. रमने न्यारे तेथे 'पुहुत्तं विउ प्राणा' मे समयमा भने ३योनी विदुर्वा १२ छे तो 'एगिंदियरूबाई वा जाब पंचिदियख्याणिवा, ताई संखेज्जाई' असं - खेज्जाई पि सरिसाई पि असरिसाई पि असंबद्धाई पि संबद्धाइ पि रुवाई
જીવાભિગમસૂત્ર