________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३ सू.११७ चन्द्रविमाने देवानां स्थितिनिरूपणम् १००९ र्भागपल्योपम् । ताराविमाने देवानां जघन्यतोऽष्टभागपल्योपमम्-उत्कर्षतः सातिरेकमष्टभागपल्योपमम् । ___ अथाल्पबहुत्वसूत्रम्-‘एएसिं णं भंते ! चंदिम सूरियगहनक्खत्ततारारूवाणं कयरे-कयरेहितो-अप्पा वा बहुया वा-तुल्ला वा-विसेसाहिया वा ? गोयमा ! चंदिमसूरिया एएणं दोण्णि वि तुल्ला सव्वत्थोवा' एतेषां चन्द्रसूर्यग्रहनक्षत्रतरारूपाणां कतरे कतरेभ्यः खलु भदन्त ! अल्पाः बहुकाः तुल्याः विशेषाधिका भाग प्रमाण और उत्कृष्ट स्थिति कुछ अधिक पल्योपम के चतुर्थभाग प्रमाण है। तारा विमान में देवों की जघन्य स्थिति एक पल्योपम के ८ वे भाग प्रमाण है । और उत्कृष्ट स्थिति पल्योपम के २ चतुर्थ भाग प्रमाण है देवियों की जघन्य स्थिति पल्योपम के आठवें भाग प्रमाण है और उत्कृष्ट स्थिति कुछ अधिक पल्योपम के आठवें भाग प्रमाण है।
अल्पबहुत्व कथन-एतेसि णं भंते ! चंदिमसूरियगहनक्खत्त तारारूवाणं कयरे कयरेहिंतो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया ? हे भदन्त ! इन चन्द्र सूर्य ग्रह नक्षत्र और तारामंडल इनके बीच में कौन किसकी अपेक्षा अल्प हैं ? कौन किसकी अपेक्षा बहुत हैं ? कौन किनके बराबर है ? और कौन किसकी अपेक्षा विशेषाधिक हैं ? इसके उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा ! चंदिम सूरिया एतेणं दोण्ह वि तुल्ला सव्वत्थोवा' हे गौतम ! चन्द्रमा और सूर्य ये दोनों आपस में बराबर हैं । और सब से कम हैं। क्योंकि हर एक द्वीप में પ્રમાણની અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ કંઈક વધારે પલ્યોપમના ચોથા ભાગ પ્રમાણુની છે. તારા વિમાન દેવેની જઘન્ય સ્થિતિ એક પલ્યોપમના આઠમા ભાગ પ્રમા
ની છે. અને ઉત્કૃષ્ટસ્થિતિ પલ્યોપમના ૨ બે ચોથા ભાગ પ્રમાણની છે. દેવિયેની જઘન્ય સ્થિતિ પલ્યોપમના આઠમાં ભાગ પ્રમાણુની છે. અને ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ કંઈક વધારે પલ્યોપમના આઠમા ભાગ પ્રમાણ છે.
અલ્પ બહુવનું કથન 'एएसि णं भंते ! चंदिम सूरियगहनक्खत्ततारारूवाणं कयरे कयरेहितो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा' लगवन् २॥ यद्र, सूर्य, ગ્રહ, નક્ષત્ર અને તારા મંડલ તેમની અંદર કેણ કેની અપેક્ષાએ અલ્પ છે? કોણ કોના કરતાં વધારે છે? અને કેણ કોની બરાબર છે ? તથા કેણ કોના ४२di विशेषाधि छ ? 24। प्रश्न उत्तरमा प्रभुश्री छ-'गोयमा ! चंदिमसूरिया एएणं दोण्ह वि तुल्ला सव्वत्थोवा' गौतम ! यद्रमा भने સૂર્ય અને પરસ્પર તુલ્ય છે. અને સૌથી કમ છે. કેમકે-દરેક દ્વીપમાં
जी० १२७
જીવાભિગમસૂત્રા
