________________
__७८५
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३सू.५० ज्योतिष्कदेवानां विमानादिकम्
तदेवमुक्ता वानव्यन्तवक्तव्या सम्प्रति ज्योतिष्काणां वक्तव्यतामाह-'कहि णं भंते ! जोइसियाणं देवाणं' इत्यादि ।
मूलम्-कहिणं भंते ! जोइसियाणं देवाणं विमाणा पन्नत्ता, कहि णं भंते ! जोइसिया देवा परिवसंति ? गोयमा! उम्पि दीवसमुदाणं इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए बहसमरणिज्जाओ भूमीभागाओ सत्ताणउए जोयणसए उड्डूं उप्पइत्ता दसुत्तरसया जोयणबाहल्लेणं, तत्थ णं जोइसियाणं देवाणं तिरियमसंखेजा जोइसियविमाणवाससयसहस्सा भवंतीति मक्खायं तेणं विमाणा अद्धकविटकसंठाणसंठिया एवं जहा ठाणपदे चंदमसूरिया य, तत्थ णं जोइसिंदा जोइसियरायाणो परिवसंति, महड्डिया जाव विहरति । सूरस्स णं भंते ! जोइसिंदस्स जोइसरण्णो कइ परिसाओ पन्नत्ताओ गोयमा! तिन्नि परिसाओ पण्णत्ताओ तं जहा-तुंबा तुडिया पञ्चा, अभितरिया तुंबा, मज्झिमिया तुडिया, बाहिरिया पेच्चा, सेसं जहा कालस्स, परिमाणं ठिई वि। अटो जहा चमरस्स । चंदस्स वि एवं चैव ॥सू०५०॥
छाया-कुत्र खलु भदन्त ! ज्योतिष्काणां देवानां विमानानि प्रज्ञप्तानि, कुत्र खलु भदन्त ! ज्योतिष्का देवाः परिवसन्ति ? गौतम ! ऊर्ध्व द्वीपसमुद्राणाम् एतस्या रत्नप्रभायाः पृथिव्याः बहुसमरमणीयाद भूमिभागात् सप्तनवतानि योज नशतानि ऊर्ध्वमुत्प्लुत्य दशोत्तरशतयोजनबाहल्ये, तत्र खलु ज्योतिष्काणां देवानां तियगसंख्येयानि ज्योतिष्कविमानावासशतसहस्राणि भवन्तीत्याख्यातम । तानि खलु विमानानि अद्ध कपित्थक संस्थान संस्थितानि, एवं यथा स्थानपदे यावच्चन्द्रसूयौं च तत्र खलु ज्योतिष्केन्द्रौ ज्योतिष्कराजौ परिवसतः महद्धिको
कहि णं भंते ? जोइसियाणं देवाणं विमाणा पन्नत्ता' इत्यादि।
टीकार्थ-हे भदन्त ! किस स्थान पर ज्योतिष्क चन्द्र सूर्य ग्रह तारा एवं नक्षत्र देवों के विमान है? और 'कहि णं भंते' जोतिसिया देवा परि
'कहि णं भंते ! जोइसियाणं देवाणं विमाणा पण्णत्ता' इत्यादि
ટીકાર્યું–હે ભગવદ્ તિષ્ક દેવ ચંદ્ર, સૂર્ય, ગ્રહ, તારા અને નક્ષત્ર देवाना विभान या स्थान५२ भावसा छ ? गन 'कहि ण भंते ! जोइसिया
जी० ९९
જીવાભિગમસૂત્ર