________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३सू.३४ एकोरुकद्वीपस्याकारादिनिरूपणम् ५१७ नवजलधर वदतिशयित श्यामवर्णाः 'जाव महतीं गंधद्वणि मुयंतीओ पासादीयाओ' यावन्महतीं गन्धघ्राणी मुश्चन्तः त्यजन्तः पासादीयाः-दर्शनीयाः अभिरूपाः, इति ।४। ___ 'एगोरुय दीवे तत्थ २ बह वे मत्तंगा णाम दुमगणा पण्णत्ता-समणाउसो' एकोरुकद्वीपे तत्र तत्र देशे बहवोऽनेके मनाङ्गानाम दुमगणाः प्रज्ञप्ताः-कथिताः श्रमणा-युष्मन् ! तत्र मत्तो-मदः प्रमोदस्तस्याङ्गं कारणं येषु ते मत्ताङ्गा 'जहा से चंदप्पभमणिसिलागवरसीधुपवरवारुणी सुजाय पत्त-पुप्फ-फल-चोयणिमहामेघनिकुरंबभूयाओ' ये वन राजियाँ अत्यन्त सघन होने से कहीं २ काली२, मेघ जैसी दिखती हैं इनमें से जो प्रकाश पुंज निकलता है वह भी काला ही प्रतीत होता है यावत् ये वनराजियां कहीं २, नीली भी हैं और नीलावभास-नीली कान्ति वाली प्रतीत होती हैं फिर भी ये बडी अच्छी देखने में लगती है इन्हें देखने पर देखने वाले तो यही समझते हैं कि मानों ये बडे २, मेघों की घटाएं ही यहां एकत्रित हुई है। 'जाव महती गंधद्धाणिं मुयंतीओ पासादीयाओ' इन वनराजियों के भीतर से जो गन्ध की राशि निकलती है वह घ्राणेन्द्रिय को बिलकुल सराबोर कर देती है उसे भर देती है और तृप्त कर देती हैं ये सब ही राजियां पंक्तियां प्रासादीय हैं दर्शनीय हैं अभिरूप और प्रतिरूप है. ____ 'एगोल्य दीवे तत्थ २, बहवे मत्तंगा णाम दुमगणा पण्णत्ता सम. णाउसो!' एकोरुक द्वीप में यत्र तत्र जहां तहां स्थानों में अनेक मत्ताङ्ग नाम के द्रुमगण हैं, हे श्रमण आयुष्मन् ! वे मत्त-मद अर्थात् प्रमोद के कारण भूत होने से उनका नाम मत्ताङ्ग ऐसा पड़ा हैं । वे किस प्रकार આ વનરાજી અત્યંત ગાઢ હોવાથી કયાંક કયાંક કાળી કાળી મેઘની ઘટા જેવી દેખાય છે. તેમાંથી જે પ્રકાશ પુંજ નીકળે છે, તે પણ કાળા જ જણાય છે. યાવતુ આવનરાજી કયાંક કયાંક નીલ વર્ણ ની પણ હોય છે. તેથી નીલાવ. ભાસવાળી જણાય છે. તે પણ એ દેખવામાં ઘણી જ સુંદર લાગે છે. તેને જેનારા તે તેને જોતાં એવું જ સમજે છે કે જાણે આ મોટામેટા મે-વાદળાઓની घटाया महियां सही येत छ. 'जाव महती गंधद्धाणि मुयंतीओ पासादीयाओ આ વનરાજીયાની અંદરથી જે ગંધરાશી નીકળે છે. તે ધ્રાણેન્દ્રિયને બિલકુલ સરાબર-તર કરી દે છે. અર્થાત્ તેને ભરી દે છે. અને તૃપ્ત કરી દે છે. આ બધીજ રાજી પ્રસાદીય છે. દર્શનીય છે. અભિરૂપ અને પ્રતિરૂપ છે.
‘एगोरुयदीवेणं तत्थ तत्थ बह वे मत्तंगा णाम दुमगणा पण्णत्ता समणाउसो' એકોરૂક દ્વીપમાં જ્યાં ત્યાં અનેક સ્થળે મત્તાના મગણે છે. હે શ્રમણ આયુષ્યન તે મત્ત-મદ અર્થાત્ પ્રમોદના કારણ રૂપ હોવાથી તેનું નામ મત્તાંગ
જીવાભિગમસૂત્ર
