________________
जीवाभिगमसूत्रे उत्कृष्टादिरूपया दिव्यया देवगत्या व्यतिव्रजेत् स्वस्तिकार्चिः कामाभिधानानां त्रिविधानां विमानानां मध्ये किश्चिद्विमानं व्यतिव्रजेदपि किन्तु विजयादीनि विवक्षितो देवः कदापि नो व्यतित्रजेत्, विजयादि विमानानि उल्लङ्घयितुं कोsपि देवो न समर्थोभवितुमर्हतीति भावः । 'ए महालयाणं विमाणा पन्नत्ता' एतावन्महान्ति तानि विमानानि प्रज्ञप्तानि 'समणाउसो' हे श्रमण ! हे आयुष्मन्निति । अत्रविषये चतस्रः संग्रहगाथाः सन्ति, तथाहि-
'जावई उदेह सूरो, जावइ सो अत्थमेइ अवरेणं । तियपणसत्तनवगुणं, काउं पत्तेय पत्तेयं ॥१॥ सीयालीस सहरसा, दोयसया जोयणाण तेवट्ठा । इगवीस सट्टी भागा कक्कडमाइम्मि पेच्छनरा ॥२॥ एयं दुगुणं काउं, गुणिज्जर तिपणसत्तमाईहिं । आगयफलं च जंतं, कमपरिमाणं वियाणाहि ॥ ३ ॥ चत्तारि वि सम्मेर्हि, चंडाईगईर्हि जंति छम्मासं । तहवि य न जंति पारं के सिचि सुरा विमाणाणं ॥ ४ ॥
यावति दूरे क्षेत्रे सूर्य उदेति यावति च दूरे क्षेत्रे स सूर्योऽपरदिशि पश्चिमायामस्तमेति तावत्परिमितक्षेत्रं प्रत्येकं प्रत्येकम् 'तियपणसत्तनवगुणं' त्रि-पञ्च
४४२
परिभ्रमण की शक्ति वाला देव अपनी उत्कृष्टादि गति से चलता हुआ स्वस्तिक अर्चि काम इन तीन प्रकार के विमानों में से किसी एक का लंघन कर भी सकता है किन्तु विजयादि विमानों में से किसी एक विमान का भी उल्लंघन करने में समर्थन नहीं हो सकता है, यही यहां विशेषता है । 'ए महालया णं विमाणा पन्नत्ता' ऐसी विशालता वाले वे विजयादिक विमान कहे गये हैं 'समणा उसो हे श्रमण आयुष्मन् । यहां विमानों के प्रमाण के विषय में चार संग्रह गाथाए हैं वे इस प्रकार 'जावई उदेइ सूरो' इत्यादि १ - ४॥
તાત્પ એ છે કે પૂર્વોક્ત પરિભ્રમણની શક્તિ વાળા દેવ પાતાની ઉત્કૃષ્ટ વિગેરે ગતિથી ચાલીને સ્વસ્તિક, અર્ચિ અને કામ આ ત્રણ પ્રકારના વિમાને પૈકી કોઈ એકાદ વિમાનનું ઉલ્લંઘન કરી પણ શકે છે, પર`તુ વિજય વિગેરે વિમાને પૈકી કોઈ એકાદ વિમાનનું ઉલ્લંઘન કરવાને સમર્થ थता नथी ये महियां विशेष पशु छे. 'ए महालया णं विमाणा पन्नत्ता' આવા પ્રકારની વિશાળતાવાળા એ વિજય વિગેર વિમાના કહ્યા છે. 'समणाउसो' हे श्रमगु आयुष्मन् ! महियां विभानोना प्रभाणुना संबंधभां यार संग्रह गाथाओ। ईडी छे, ते या प्रमाोनी छे. 'जावई उदेइ सूरो' त्याहि
જીવાભિગમસૂત્ર
