________________
४२२
जीवाभिगमसूत्रे पदैकदेशे पदसमुदायोपचाराद् गन्धाङ्गानीति द्रष्टत्यानि । 'कइ णं भंते ! गंधसया पत्नत्ता' कति खलु भदन्त ! गन्धशतानि-गन्धाङ्गशतानि प्रज्ञप्तानि इति प्रश्ना, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'सत्तगंधा सत्तगंधसया पन्नत्ता' सप्तगन्धाङ्गानी सप्तगन्धाङ्गशतानि प्रज्ञप्तानि तत्र परिस्थूलजातिभेदादिमानि सप्तगन्धाङ्गानी यथा-मूलं १, स्वकू २, काष्ठम् ३, निर्यासः ४, पत्रम् ५, पुष्पं ३, फलंचेति । तत्रमूलं मुस्ता वालुकोशीरादिः १, त्वकू-सुवर्णछल्लीत्वचाप्रभृतिः २, काष्ठचंन्दनागुरु प्रभृतिः ३, निर्यासः कर्पूरादिः ४, पत्रं-जातिपत्ता' हे भदन्त ! गन्ध-गन्धाङ्ग- कइ पनत्ता' कितने कहे गये है ? यद्यपि यहां पर मूल में पाठ 'गन्ध' ऐसा है-फिर जो यहां गन्धाङ्ग रूप अर्थ लिया गया है वह पद में पद समुदाय से उपचार करने से लिया गया है ? ऐसा यह प्रथम प्रश्न है और दूसरा 'कइ णं भंते ! गंधसया पण्णत्ता' हे भदन्त ! गन्धशत-गन्धाङ्गशत-कितने कहे गये हैं ? यह दसरा प्रश्न है। उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं - गोयमा! सत्त गंधा,
और सत्त गंधसया पण्णत्ता' हे गौतम ! गन्धाङ्ग सात कहे गये हैं, गन्धाङ्गशत सात कहे गये हैं अर्थात् सात सौ कहे गये हैं । जैसे-मूल १, त्वक-छाल-२, काष्ठ ३, निर्यास-४, पत्र-५, पुष्प-६, और फल ७. इन में मुस्ता, वालुका, उशीर, आदि ये मूल शब्द से गृहीत हुए हैं सुवर्ण छाल आदि त्वक् शब्द से गृहीत हुए हैं २ चन्दन अगुरु आदि
टीआय-मामा श्रीगौतमस्वामी प्रसुश्रीन से पूछयु छ , 'कह गं भाते ! गंधा पण्णत्ता' हे समपन् गध धin साडेपामा मावत छ ? ने કે અહિયાં મૂળમા બધા એ પ્રમાણેને પાઠ છે, પણ અહિયાં ગંધ શબ્દથી ગધાગ એ પ્રમાણેનો અર્થ લેવામાં આવેલ છે, તે પદમાં પદસમુદાયને ઉપચાર કરવાથી લેવામાં આવેલ છે? આ પ્રમાણેને આ પ્રશ્ન છે. અને બીજે प्रश्न 'कइ णं भंते ! गंधसया पण्णत्ता' भगवन् ! गंधशत गंधांगता કહેવામાં આવેલ છે? આ પ્રમાણેને આ પ્રશ્ન છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી गौतमस्वामीन छ'गोयमा ! सत्त गंधा सत्तगंधसया पण्णत्ता' गौतम! ગધાંગ સાત પ્રકારનાં કહેવામાં આવેલ છે. અને ગંધાંગશત પણ સાત જ કહેલા છે. અર્થાત સાતસો કહેલા છે. જેમકે મૂલ, ૧ – છાલ ૨, કાષ્ઠ ૩. નિયસ ૪, પત્ર ૫, પુષ્પ ૬, અને ફળ ૭, આમાં મુસ્તા. વાળુકા. ઉશીર, વિગેરે મૂળ શબ્દથી ગ્રહણ કરેલા છે. સુવર્ણ કાળ, વિગેરે – શબ્દથી ગ્રહણ કરેલ છે. ૨ ચંદન અગર વિગેરે કાષ્ઠ શબ્દથી ગ્રહણ થયેલ છે. ૩, કપૂર વિગેરે
જીવાભિગમસૂત્ર
