________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.३सू.२५ तिर्यग्योनिस्वरूपनिरूपणम् _ ३७९ न्तिकजलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकाश्च । अथ के ते समुच्छिमजलचरपश्चेन्द्रियतियंग्योनिकाः ? संमूच्छिमजलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः द्विविधिाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-पर्याप्तकसमूच्छिमजलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः अपर्याप्तकसंमूछिमजलचरपञ्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाच। ते एते संमूच्छिम जलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः । अथ के ते गर्भव्युत्क्रान्तिक जलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकाः ? गर्भव्युत्क्रान्तिकजल. चरपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-पर्याप्तकगर्भव्युत्क्रान्तिकजलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः अपर्याप्तकगर्भव्युत्क्रान्तिकजलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाश्च, ते एते गर्भव्युत्क्रान्तिक जलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः, ते एते जलच. रपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः। अथ के ते स्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः ? स्थलचरपश्चेन्द्रियतियग्योनिका द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा चतुष्पद स्थलचरपञ्चेन्द्रियतियंग्योनिकाः, परिसर्प स्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाश्च । अथ के ते चतुष्पदस्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका ? चतुष्पद स्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिका द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-संमूछिम चतुष्पद स्थलचर पश्चन्द्रियतिर्यग्योनिकाः, गर्भव्युत्क्रान्तिक चतुष्पद स्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाच, यथैव जलचाराणां तथैव चतुष्को भेदः, ते एते चतुष्पदस्थलचरपञ्चन्द्रियतिर्यग्योनिकाः। अथ के ते परिसर्प स्थलचरपञ्चेन्द्रियतियेग्योनिका ? परिसपेस्थलचरपञ्चन्द्रियतियग्योनिका द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-उरःपरिसर्प स्थलचरपश्चेन्द्रिय तिर्यग्योनिकाः, भुजपरिसर्पस्थल. चरपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाश्च । अथ के ते उरःपरिसर्पस्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः ? उर परिसर्पस्थलचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः द्विविधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथा-यथैव जलचराणां तथैव चतुष्को भेदः, एवं भुजपरिसणामपि भणितव्यम् । ते एते भुजपरिसर्पस्थलचरपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः। ते एते स्थलचरपश्चेन्द्रियतिर्यग्यो. निकाः। अथ के ते खेचरपञ्चेन्द्रियतियग्योनिकाः ? खेचरपश्चन्द्रियतिर्यग्योनिका द्विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-संमूच्छिम खेचरपश्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः, गर्भव्युत्क्रा. न्तिक खेचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाय । अथ के ते संमूछिम खेचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः ? संमूच्छिम खेचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः द्विविधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथापर्याप्तक संच्छिम खेचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकाः, अपर्याप्तकसमूच्छिमपञ्चन्द्रि. यतिर्यग्योनिकाश्च । एवं गर्भव्युत्क्रान्तिका अपि यावत् पर्याप्तगर्भव्युत्क्रान्तिका अपि अपर्याप्तगर्भव्युत्क्रान्तिका अपि । खेचरपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकानां भदन्त ! कति. विधो योनिसंग्रहः प्रज्ञप्तः ? गौतम ! त्रिविधो योनिसंग्रहः प्रज्ञप्तः, तद्यथाअण्डजाः पोत जाः संमूच्छिमाः। अण्डजा विविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-स्त्रियः पुरुषाः नपुसकाः। पोतजा त्रिवधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-स्त्रियः पुरुषाः नसका। तत्र खलु ये ते संछिमास्ते सर्वे नपुसकाः ॥इति ॥ सू० २४॥
જીવાભિગમસૂત્ર