________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.२सू.२३ नरकेषु पृथिव्यादि स्पर्शस्वरूपम् ३४९ आयामविष्कम्भाभ्यां मतो द्वितीय पृथिव्यपेक्षया पथमा सर्वक्षुद्रिका सर्वान्तभागेषु इति प्रोक्तम् । एवं सर्वपृथिवी प्रकरणे अग्राग्रेतन पृथिव्यपेक्षया तत्तत्पृथिव्या अक्तिना पृथिवी बाहल्येन महती, आयामविष्कम्याभ्यां क्षुद्रिकेति वाच्यम् । उक्तश्च क्रमशो बाहल्यविषयेषये-'असीयं बचीसं अट्ठावीसं तहेव वीसं च ।
__अट्ठारस सोलसगं, अछुत्तरमेव हेहिमया' ॥१॥ छाया-अशीतिः ८० द्वात्रिंशत् ३२, अष्टविंशतिः २८, तथैव विंशतिश्च ।
अष्टादश १८, षोडश १६, अष्टोत्तरमेव अधःसप्तमिका ॥१॥ 'तच्च पुढवि पणिहाय' तृतीय पृथिवी बालुकाप्रभा की अपेक्षा क्या 'सव्वमहंतिया बाहल्लेणं पुच्छा' मोटाई में बडी है ? और लम्बाई में छोटी है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं 'गोयमा ! दोच्चाणं पुढवी जाव सब्व खुडिया सव्चंतेसु' हे गौतम ! द्वितीय पृथिवी की अपेक्षा मोटाई में बडी है और लंबाई चौडाई में कम है ‘एवं एएणं अभिलावेणं जाव छट्ठिया पुढवी' इस अभिलाप के अनुसार यावत् छठी पृथिवी सप्तमी पृथिवी की अपेक्षा लंबाई चौडाई में कम है ऐसा जानना चाहिये । इस विषय में कहा भी है-'असीयं वत्तीसं' इत्यादि । अर्थात् रत्नप्रभा पृथिवी की मोटाई एक लाख अस्सी हजार की है १, एवं शर्कराप्रभा की मोटाई एक लाख बत्तीस हजार २, बालुकाप्रभा की एक लाख अट्ठा ईस हजार ३, पंकप्रभा की एक लाख बीस हजार ४, धूमप्रभा की एक लाख अठारह हजार ६, तमःप्रभा की एक लाख सोलह हजार ६, और 'तच्च पुढवि पणिहाय' श्री वासुआममा पृथ्वी ४२तां 'सव्वमहतिया बाहल्लेण पुच्छा' विशाणामां शुमारी छ ? 41 प्रशन उत्तरमा प्रभुश्री ४ छ 'गोयमा ! दोच्चाणं पुढवी जाव सव्व खुट्टिया सव्वंतेसु' है गौतम ! બીજી પૃથ્વી ત્રીજી પૃથ્વી કરતાં વિશાળતામાં મોટી છે. અને લંબાઈ પહોળાઈ भा साछी छे. 'एवं एएण अभिलावेणं जाव छट्रिया पुढवी' मा मनिसाय પ્રમાણે યાવત્ છઠ્ઠી પૃથ્વી સાતમી પૃથ્વી કરતાં લંબાઈ પહોળાઈમાં ઓછી छ तम समन. म. संमंधमा यु ५ छ'असीय बत्तीस' या અર્થાત્ રત્નપ્રભા પૃથ્વીની મેટાઈ એક લાખ એંસી હજાર જનની છે. ૧ અને શર્કરામભા પૃથ્વીની મોટાઈ એક લાખ બત્રીસ હજાર જનની છે. ૨ વાલુકાપ્રભા પૃથ્વીની મોટાઈ એક લાખ અઠયાવીસ હજાર એજનની છે. ૩, પંકપ્રભા પૃથ્વીની મોટાઈ એક લાખ વીસ હજાર જનની છે, ૪, ધૂમપ્રભા પૃથ્વીની મોટાઈ એક લાખ અઢાર હજાર જનની છે. પ, તમ પ્રભા પૃથ્વીની
જીવાભિગમસૂત્ર