________________
प्रमेयद्योतिका टीका प्र.३ उ.२सू.२१ नारकाणां नरकभवानुभवननिरूपणम् २९५ कथिताः, 'तं जहां तद्यथा-'काले' काल:-काल नामको महानरकः, 'महाकाले' महाकालनामको महानरकः, 'रुरुए' रौरवनामकः 'महारुरुए' महारौरवनामकः, इमे चत्वारो नरका: तमस्तमःप्रभायाः सप्तम्याश्चतुर्दिक्षु वर्तन्ते, मध्येतु 'अप्पति. हाणे' अप्रतिष्ठाननामको महानरको विद्यते । 'तत्थ' तत्र-अप्रतिष्ठाननाम के महानरके 'इमे वक्ष्यमाणस्वरूपा वक्ष्यमाणनामधेयाच 'पंचमहापुरिसा' पञ्चमहापुरुष : 'अणुत्तरेहि' अनुत्तरैः सर्वोत्कृष्ट प्रकर्षप्राप्तः 'दंडसमादाणेहि' दण्डसमादान। समादीयते कर्म एभिरिति समादानि कर्मोपादानहेतवः दण्डाएव-मनोदण्डादयः प्राणव्यपरोपणाध्यवसायरूपाः समादानि इति दण्डसमादानि, तैर्दण्डसमादान: 'कालमासे कालं किच्चा' कालमासे कालं कृत्वा 'तस्थ अप्पतिट्ठाणे नरए अप्रति.
ननामके नरके 'नेरइयताए' नैरयिकतया उत्पन्नाः। के ते पश्चोत्पन्नास्तत्राहइनके नाम हैं 'काले १, काल २, 'महाकाले' महाकाल 'रोरुए ३, रौरव 'महारोरुए' ४, महा रौरव और 'अप्पइटाणे' ५, अप्रतिष्ठान' इनमें यह अप्रतिष्ठान नरक सातवी पृथिवी के मध्य में है और काल आदि चार महानरक उसकी चारों दिशाओं में हैं । सातवी में ये वक्ष्यमाण स्वरुप वाले 'पंचमहापुरिसा'पांच महा पुरुष 'अणुत्तरे' अनुत्तर-जिन से अधिक
और दण्ड समादान नहीं हो सकते हैं ऐसे 'दंडसमादाणेहि' 'दंडसमा दानैः' उन दण्ड समादानों के प्रभाव से अर्थात् कर्मों की सर्वोत्कृष्ट स्थिति और सवोत्कृष्ट अनुभागबंध कराने वाले प्राणि हिंसा आदि के अध्यवसाय रूप कारणों के प्रभाव से 'कालमासे कालं किच्चा' मृत्यु के अवसर पर मरण करके 'तत्य अप्पतिहाणे' उस अप्रतिष्ठान नाम के नरकावास में उत्पन्न हुए हैं । तात्पर्य कहने का यही है कि सातवी पृथि
स, 'महाकाले' २ भाडा रोहए' ३ शै२१ 'महारोरुए' ४ भडारी२५ 'अपइट्ठाणे'५ मप्रति न मामा म मप्रतिहान न२४ सातमी पृथ्वीना मध्यमां છે. અને કાલ વિગેરે ચાર મહા નરકે તેની ચારે દિશાઓમાં છે. સાતમી पृथ्वीमा मा अपामा भावना२ २१३५ वा 'पचमहा पुरिसा' पांय मह। ५३५ 'अणुत्तरे' अनुत्तर सरले नाथ पधारे बीने नहाय मेवा 'दंडसमादाणेहि' दंडसमादानैः' ते ' समानाना प्रमाथी अर्थात् કમેની સર્વોત્કૃષ્ટ સ્થિતિ અને સર્વોત્કૃષ્ટ અનુભાગબંધ કરાવવાવાળા પ્રાણિહિંસા विगेरेना अध्यवसाय ३५ रणना प्रभावी 'कालमासे काल किच्चा' भृत्य ના અવસરે મરણ પામીને તરણ અઘરુદ્રા' તે અપ્રતિષ્ઠાન નામના નરકાવાસ માં ઉત્પન્ન થયા છે.
આ કથનનું તાત્પર્ય એ છે કે સાતમી પૃથ્વીના આ અપ્રતિષ્ઠાન નામ
જીવાભિગમસૂત્ર