________________
जीवाभिगमसूत्रे द्वि शतसहस्त्र (द्विलक्ष) योजनमन्तरं कथितमिति । घनोदधे हल्यं सर्व पृथिवीषु विंशतिसहस्रयोजनप्रमितमेव भवतीति बोध्यम् । 'इमी से णं भंते ! रयण. प्पभाए पुढवीए' एतस्या खलु रत्नप्रभायाः पृथिव्याः 'उवरिल्लाओ चरिमंताओ' उपरितनाच्चरमान्तात् 'घणवायस्स उवरिल्ले चरिमंते दो जोयण सहस्साई' धनवातस्योपरितने चरमान्ते द्वे योजनशतसहस्रमन्तरं कथितम् घनोदध्यधस्तन चरमान्त घनवातोपरितनचरमान्तयोः परस्पर संलग्नतया उभयत्रापि तुल्यप्रमाणस्य सद्भावात् 'हेठिल्ले चरिमते असंखेज्जाइ जोयणसयसहस्साई एतस्यैव धनवातस्याधरतन श्वरमान्तः असंख्येयानि योजनशतसहस्राणि अन्तरं भवतीति ज्ञातव्यम् । 'इमीसे गं भंते ! रयणप्पभाए पुढवीए' एतस्याः खलु भदन्त ! रत्नप्रभायाः पृथिव्याः 'उवरिल्लाओ चरिमंताओ' उपरितनाच्चरमान्तात् तणुवायस्स, तनुवातस्य, 'उवरिल्ले चरिमंते' उपरितनश्वरमान्तः 'असंखेज्जाई लाख योजन का कहा गया है । सातों पृथिवियों के घनोदधि का बाह. ल्य प्रमाण बीस बीस हजार योजन का होता है, ऐसा जानना चाहिये। 'इमीसेणं रयणप्पभाए पुढवीए उवरिल्लाओ चरिमंताओ घणवायस्स उवरिल्ले चरिमंते दो जोयणसयसहस्साई' रत्नप्रभा पृथिवी के उपरितन चरमान्त से घनवात के उपरितन चरमान्त तक का अन्तर दो लाख योजन का है क्योंकि घनोदधि का अधस्तन चरमान्त और घनवात का उपरितन चरमान्त ये दोनो आपस में मिले हुए हैं अतः इनमें कोई अन्तर नहीं है। हेठिल्ले चरिमंते असंखेन्जाइं जोयणसयसहस्साई तथा रत्नप्रभा पृथिवी के उपरितन चरमान्त से घनवात वलय का जो अधस्तन चरमान्त है वहां तक असंख्यात लाख योजनों का अन्तर है। 'इमीसेणं भंते ! रयणप्पभाए पुढवीए उवरिल्लाओ चरिमंताओतणुवायस्स उवरिल्ले चरिमंते ઘને દધિની નીચેનું ચરમાંત બે લાખ જનનું કહેલ છે. સાતે પૃથ્વીના ઘનેદધિનું બાહલ્ય પ્રમાણ વીસ હજાર જનનું જ થાય છે. તેમ સમજવું.
'इमीसे णं भंते ! रयणप्पभाए पुढवीए उवरिल्लाओ चरिमताओ घणयायस उवरिल्ले चरिमंते दो जोयणसयसहस्साई' २त्नमा पृथ्वीना ५२ना ચરમાતથી ઘનવાતના ચરમાંત સુધીનું અંતર બે લાખ જનનું છે. કેમકે ઘનોદધિની નીચેનું ચરમાંત અને ઘનવાતનું ઉપરનું ચરમાંત એ બેઉ પરપરમાં મળેલા છે. તેથી તેમાં કંઈ પણ અંતર હેતું નથી. 'हेटिल्ले चरिमंते! असंखेज्जाई जोयणसयसहस्साई' तथा मा २त्नमा पृथ्वीना ઉપરના ચરમાંતથી ઘનવાતનું જે નીચેનું ચરમાં છે, ત્યાં સુધી અસંખ્યાત લાખ योजन तर , 'इमीसे णं भंते ! रयणप्पभाए पुढवीए उवरिल्लाओ चरिमंताओ
જીવાભિગમસૂત્ર
