________________
५२६
जीवाभिगमसूत्रे जाणियणपुंसगा ? पंचिंदियतिरिक्खजोणियणपुंसगा तिविहा पन्नत्ता तं जहा जलयरा थलयरा खहयरा । से किं तं जलयरा ! सोचेव पुव्वुत्तभेदो आसालियवज्जिओ भाणियव्यो । से तं पंचिदियतिरिक्खजोणियणपुंसगा। से किं तं मणुस्सणपुंसगा! मणुस्सणपुंसगा तिबिहा पन्नत्ता, तं जहा कम्मभूमिगा अकम्मभूमिगा अंतरदीवगा, भेदो जाव भाणि यन्वो, से तं मणुस्सणपुंसगा, |सू० १३।।
छाया अथ के ते नपुंसकाः ? नपुंसका स्त्रिविधाः प्रज्ञप्ता स्तद्यथा नैरयिकनपुंसकाः, तिर्यग्योनिकनपुंसकाः, मनुष्ययोनिकनपुंसकाः ।
अथ के ते नैरयिकनपुंसकाः ? नैरयिकनपुंसकाः सप्तविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-- रत्नप्रभापृथिवीनैरयिकनपुंसकाः, शर्कराप्रभापृथिबीनैरयिकनपुंसकाः यावधः सप्तमीपृथिवीनैरयिकनपुंसकाः । ते एते नैरयिकनपुंसकाः । अथ के ते तिर्यग्योनिकनपुंसकाः ? तिर्यग्योनिकनपुंसकाः पञ्चविधाः प्राप्ताः तद्यथा-एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः द्वीन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः त्रीन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः, चतुरिन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः । अथ के ते एकेन्द्रियतीर्यगूयोनिकनपुंसकाः ? एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः पञ्चविधाः प्रशप्ताः तद्यथा-पृथिवीकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः अप्कायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः तेजस्कायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः वायुकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः वनस्पतिकायिकैकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः । ते एते एकेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः ॥ ___अथ के ते द्वीन्द्रियतियग्योनिकनपुंसकाः १ द्वीन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः अनेकविधाः प्रज्ञप्ताः ते एते द्वीन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसका। एवं त्रीन्द्रिया अपि चतुरिन्द्रिया अपि । अथ के ते पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः ? पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसका स्त्रिविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा--जलचराः स्थलचराः खेचराः। अथ के ते जलचराः । स एव पूर्वोक्तमेदआसालिका वजितो भणितव्यः, ते एते पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिकनपुंसकाः । अथ के ते मनुष्यनपुंसकाः ? मनुष्यनपुंसका स्त्रिविधाः प्रशप्ताः तद्यथा-कर्मभूमिका अकर्मभूमिका अन्तरद्वीपका भेदो यावद् भणितव्यः ते एते मनुष्य नपुंसकाः ॥सू० १३॥ ।
टीका—स्त्रीपुरुषभेदान् निरूप्य नपुंसकभेदान् निरूपयति-से किं तं णपुंसगा' इत्यादि 'से किं तं णपुंसगा' हे भदन्त ? अथ के ते नपुंसकाः, नपुंसकजीवानां कियन्तो मेदा भवन्तीति
જીવાભિગમસૂત્ર
