SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 370
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ M प्रमेयद्योतिका टीका प्रति०१ स्थावरभावत्रसभावस्य भवस्थितिकालमानम् ३५७ परावर्ताः । ते खलु पुद्गलपरावर्ता आवलिकायाः असंख्येयभाग इति ॥ एतावत्प्रमाणञ्चान्तरं वनस्पतिकायमध्यगमनेन ज्ञातव्यम् । अन्यत्र गतावतावतोऽन्तरस्यालभ्यमानत्वादिति ॥ ___सम्प्रति - एतेषामल्पबहुत्वमाह-'एएसि णं' इत्यादि, 'एएसि णं भंते' एतेषां खलु भदन्त 'तसाणं थावराण य' त्रसानां त्रसनामकर्मोदयापन्नानां स्थावराणां स्थावरनामकर्मोदयापन्नानां च 'कयरे कयरेहितो' कतरे कतरेभ्यः 'अप्पा वा बहुया वा' अल्पा वा बहुका वा 'तुल्ला वा विसेसाहिया वा' तुल्या वा विशेषाधिका वा एतयो स्त्रसस्थावरजीवयोर्मध्ये कस्यापेक्षया कस्याल्पाधिकत्त्वमिति प्रश्नः, भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि, 'गोयमा' हे गौतम ! 'सव्वत्थोवा तसा' सर्वस्तोकाः त्रसाः-त्रसजीवाः सर्वापेक्षया अल्पाः । असंख्यातत्वमात्रप्रमाणत्वात् त्रसानामिति ख्यात पुद्गलपरावर्त हो जाते हैं वे पुद्गलपरावर्त्त आवलिका के असंख्यातवें भागमें जितने समय होते हैं उतने प्रमाण के होते हैं यह वनस्पति काल के प्रकरण में स्पष्ट कर दिया गया है। इतने प्रमाण काल का यह अन्तर उसे वनस्पतिकायिक जीवको पर्याय प्राप्ति करलेने से हो जाता है। क्योंकि और दूसरी पर्याय की प्राप्ति में इतना अधिक अन्तर अलभ्य होता है-नहीं आता है। अब सूत्रकार इनके अल्प बहुत्वका कथन करते हैं-इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है-“एएसि णं भंते ! तसाणं थावराण य कयरे कयरेहितो अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा” हे भदन्त ! इन त्रस और स्थावर जीवों के बीच में कौन जीव किनकी अपेक्षा अल्प हैं ? कौन किनकी अपेक्षा बहुत हैं ! कौन किनकी अपेक्षा तुल्य बराबर हैं ? और कौन किनकी अपेक्षा विशेषाधिक हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं-"गोयमा ! सव्वत्थोवा तसा हे गौतम ! सबसे कम तो त्रस जीव हैं। क्योंकि त्रसजीवों का प्रमाण केवल असंख्यात પુદ્ગલ પરાવત આવલિકાના અસંખ્યાતમાં ભાગમાં જેટલે સમય હોય છે, એટલા પ્રમાણુનું હોય છે. આ વનસ્પતિકાળના પ્રકરણમાં સ્પષ્ટ કરવામાં આવેલ છે. એટલા પ્રમાણ કાળનું આ અંતર તેને વનસ્પતિકાયિક જીવની પર્યાય પ્રાપ્ત કરી લેવાથી થઈ જાય છે. કેમકે –બીજી કોઈ પર્યાયની પ્રાપ્તિમાં આટલું અધિક અંતર અલભ્ય હોય छ.-मर्थात् माट मत२ मावतु नथी, હવે સૂત્રકાર તેઓના અલ્પ બહત્વ પણાનું કથન કરે છે. તેમાં ગૌતમ સ્વામી પ્રભુને से पूछे छ -“एएसि णं भंते ! तसाणं थावराण य कयरे कयरेहितो! अप्पा वा बहुया वा तुल्ला वा विसेसाहिया वा" भगवन् सास भने स्था१२७वानी क्यमा ध्या। કયા જીવોની અપેક્ષથી અલ્પ છે? કયા જીની અપેક્ષાથી વધારે છે ? કયા છે ક્યા જીની અપેક્ષાથી તુલ્ય–બરાબર છે ? અને કયા છો ક્યા જીવોની અપેક્ષાથી વિશેષાपिछ१ मा प्रश्न उत्तरमा प्रभु गौतम स्वामीन अछे है-"गोयमा ! सव्वत्थो वा तसा' हे गीतम! सौथा माछा सवा छे. म--सानु प्रमाण 30 मस જીવાભિગમસૂત્ર
SR No.006343
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages656
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy