SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 279
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ २६६ जीवाभिगमसूत्रे 'सेसं जहा जलयराणं' शेषम्-शरीरावगाहनास्थितिव्यतिरिक्तं सर्वं द्वारजातम् । यथा जलचराणाम् । जलचरसंमूर्छिमानां यथा कथितं तथैव भुजपरिसर्पसंमूछिमगोधानकुलादीनामपि ज्ञातव्यम् । कियत्पर्यन्तं जलचरवत् ज्ञातव्यं तत्राह-'जाव चउगइया दुआगइया' यावच्चतुर्गतिका द्वयागतिकाः, गत्यागतिद्वारपर्यन्तं जलचरवदेव भुजपरिसर्पस्थलचराणामपि ज्ञातव्यमिति । 'चउगइया' चतुर्गतिकाः, भुजपरिसर्पस्थलचरेभ्य उद्धृत्य नारकतिर्यङ्मनुष्यदेवगतिषु गमनात् । 'दु आगइया' यागतिकाः तिर्यङ्मनुष्येभ्य उद्धृत्य भुजपरिसपेंषु आगमनात । 'परित्ता असंखेज्जा पन्नत्ता' प्रत्येकशरीरिणो भुजपरिसर्प गोधानकुलादयोऽसंख्याताः यहां स्थिति जघन्य से एक अन्तर्मुहर्त की है और उत्कृष्ट से बयालीस हजार वर्ष की है । 'सेसं जहा जलयराणं' इस प्रकार शरीरावगाहना और स्थिति से अतिरिक्त शरीरादि द्वारों का कथन जलचर संमूच्छिम जीवों के प्रकरण में जैसा कहा गया है वैसा ही इन भुजपरिसर्प संमूच्छिम गोधा नकुल आदिकों के सम्बन्ध में भी है जलचर जीवों का प्रकरण यहां “जाव चउगइया, दु आगइया' इस सूत्र तक का ग्रहण करना चाहिये, अतः जलचर जीवों के गत्यागति द्वार पर्यन्त यह प्रकरण गृहीत हुआ है तो ये भुजपरिसर्प स्थलचर जीव अपनी इस पर्याय को छोड़ कर जब गत्यन्तर में जाते हैं तो ये सीधे चारों गतियों में जा सकते हैं-नरकगति में भी ये जा सकते हैं तिर्यञ्चगति में भी ये जा सकते हैं मनुष्यगति में भी ये जा सकते हैं और देव गति में भी ये जा सकते हैं इसलिए ये चतुर्गतिक कहलाते हैं तथा तिर्यञ्च और मनुष्यों में से उद्बत हुआ जीव सीधा यहां दूसरा जन्म ले सकता है । इस प्रकार ये द्वयागतिक भी कहे हैं । “परित्ता असंखेज्जा पन्नत्ता" प्रत्येक शरीरी जो गोधानकुल आदि भुजपरिसर्प स्थल स्थिति धन्यथी मे मत इतनी छ, भने Seी में तालीस १२ वषनी छ. "सेसंजहा जलयराणं" मा शत शरीरनी साहनी मने स्थितिवारना थन शिवाय शरीर વિગેરે દ્વારેનું કથન જલચર સંમૂચ્છિમ જી ના પ્રકરણમાં જે પ્રમાણે કહેલ છે. તેજ પ્રમાણે આ ભુજ પરિસર્ષ સંમૂછિમ ઘે, નળિયા, વિગેરેના સંબંધમાં સમજી લેવું भने ते सय२ वार्नु ४२५ माया "जाव चउगइया दु आगइया" मा सूत्रપાઠ સુધી તે કથન ગ્રહણ કરવું. જેથી જલચર જીવોના ગત્યાગતિદ્વાર સુધી આ પ્રકરણ ગ્રહણ થયેલ છે તેમ સમજવું. આ ભુજપરિસર્ષ સ્થલચર જીવ આ પર્યાયને છેડીને જ્યારે ગત્યન્તર-બીજગતિમાં જાય છે. તે તેઓ સીધા ચારે ગતિમાં જઈ શકે છે. મનુષ્યગતિમાં પણ જઈ શકે છે. અને દેવગતિમાં પણ જઈ શકે છે. તેથી તેઓ ચાર ગતિવાળા કહેવાય છે. તથા તિર્યંચ અને મનમાંથી નીકળીને જીવ સીધા આ ભુજપરિસર્ષોમાં જન્મ લે છે. આ રીતે આ દ્રયાગતિક-બે ગતિથી આવવાવાળા એ પ્રમાણે પણ उपाय छे. "परित्ता असंखेज्जा-पण्णत्ता" प्रत्येशरी २ घनाजीया विगैरे सुश જીવાભિગમસૂત્ર
SR No.006343
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages656
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy