SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 242
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयद्योतिका टीका प्रति०१ संमूच्छिमजलचरतिर्यपञ्चेन्द्रियजीवनिरूपणम् २२९ न्द्रियतिर्यग्योनिका नाह-'से किं तं संमुच्छिम०' इत्यादि, ‘से किं तं समुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया' अथ के ते संमूच्छिमपञ्चेन्द्रियतिर्यगयोनिका इति प्रश्नः, उत्तरयति'संमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया तिविहा पन्नत्ता' संमूछिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग् योनिका स्त्रिविधाः-त्रिप्रकारकाः प्रज्ञताः कथिता इति भेदत्रयमेव दर्शयति-तं जहा' इत्यादि, 'तं जहा' तद्यथा-'जलयरा' जलचराः, जले चरन्ति-- गच्छन्ति ये ते जलचराः-मत्स्यादयः 'थलयरा' स्थलचराः-गोमहिध्यादयः 'खहयरा' खेचरा:-कपोतादिपक्षिणः । जलचरान् निरूपयितुं प्रश्नयन्नाह-से किं तं' इत्यादि, से किं तं जलयरा' अथ के ते जलचराः, जलचरजीवानां कियन्तो भेदा इति प्रश्नः, उत्तरयति-'जलयरा पंचविहा पन्नत्ता' जलचरजीवाः पञ्चविधाःपश्चप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः- कथिता इति । 'तं जहा' तद्यथा 'मच्छगा कच्छभा मगरा गाहा सुंसुमारा' मत्स्यकाः कच्छपाः मकराः प्राहाः शिशुमारकाः । 'से किं तं मच्छा' अथ पञ्चसु न्तिक पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिक हैं । “से किं तं समुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया "हे भदन्त ! संमूच्छिम पञ्चेन्द्रियतिग्योनिक जीव कितने प्रकार के होते हैं ? उत्तर में प्रभु कहते हैं "समुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया तिविहा पण्ण ता" हे गौतम ! संमूछिमपञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिक जीव तीन प्रकार के होते हैं "तंजहा" जैसे "जलयरा, थलयरा, खहयरा" जलचर, थलचर और खेचर जो जल में चलते हैं वे जलचर हैं जैसे - मत्स्य आदि स्थल में जो चलते हैं वे स्थलचर है जैसे-गाय भैस आदि आकाश में जो चलते हैं वे खेचर हैं जैसे कपोत आदि पक्षी " से किं तं जलयरा” हे भदन्त ! जलचरजीवों का क्या लक्षण हैं और कितने उनके भेद हैं। उत्तर में प्रभु कहते हैं “जलयरा पंचविहा पन्नत्ता' हे गौतम ! जलचर जीव पांच प्रकार के कहे गये हैं "तंजहा" जैसे “मच्छगा कच्छभा मगरा गाहा सुंसुमारा" ____ “से किं तं संमुच्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया' मापन स भूरिभ पयेन्द्रिय तिय योनि १en प्रारना डसा छ १ २ प्रश्न उत्तरमा प्रभु ४ छ -."संमु. च्छिमपंचिंदियतिरिक्खजोणिया तिविहा पण्णता' गौतम ! सभूमि पथन्द्रिय यय योनि । प्रा२ना ४डया छे. 'तं जहा' ते २ मा प्रभारी छ,'जलयरा. थलयरा, खहयरा" सय२, सय२, भने सेयर, रेलवे पाहामायाटो છે. તેઓ જલચર કહેવાય છે. જેમ કે-માછલા વિગેરે સ્થલમાં એટલે કે જમીન પર જે જ ચાલે છે. તેઓ સ્થલચર કહેવાય છે જેમ કે --ગાય, ભેંસ વિગેરે, તથા આકાશમાં જે જ ચાલે છે. તેઓ ખેચર જીવો કહેવાય છે. જેમ કે કબૂતર વિગેરે પક્ષી. गौतभस्वामी पूछे छे -"से किं तं जलयरा" भगवन् सय२ व नांशु લક્ષણો છે ? અને તેના ભેદ કેટલા કહેલા છે. આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ કહે છે કે"जलयरा पंचविहा पण्णता" हे गौतम ! सय२wो पांय प्रारना ह्या छ, 'तं जहा' ते पांय ४१३ मा प्रमाणे छ. "मच्छगा, कच्छभा, मगरा, गाहा सुंसुमारा'' જીવાભિગમસૂત્ર
SR No.006343
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages656
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy