SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 198
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १ वायुकायिकजीवनिरूपणम् १८५ बादरवायुकायिकानां चत्वारः समुद्घाता भवन्ति तद्यथा-वेदनासमुद्घातः प्रथमः १, कषायस - मुद्घातो द्वितीयः २, मारणान्तिकसमुद्घात स्तृतीयः ३, वैक्रियसमुद्घातश्च चतुर्थः ४ । 'आहारो निव्वाघारणं छद्दिसिं' बादरवायुकायिकानामाहारो निर्व्याघातेन षदिशि लोकमध्ये स्थितत्वात् । 'वाघायं पडुच्च सिय तिदिसिं सिय चउदिसिं सिय पंचदिसिं' व्याघातं प्रतीत्य - व्याघातमपेक्ष्य तु स्यात् - कदाचित् त्रिदिशि, त्रिदिग्भ्यः आगतान् पुद्गलानाहरन्ति, स्यात् - कदाचित् चतुर्दिशि, स्यात्- कदाचित् पञ्चदिशि व्याघातो लोकनिष्कुटरूपएव, बादरवायुकायिकानां लोक निष्कुटादौ अपि संभवादिति । उववाओ देवमणुयनेरइएस णत्थि ' बादरवायुकायिकानामुपपातो देवमनुजनैरयिकेषु नास्ति न भवति, केवलं तिर्यग् गतावेवोपपातो भवतीति ॥ 'ठिई जहन्नेणं अंतोमुहुतं उक्कोसेणं तिन्नि वाससहस्सा इं' स्थितिः आयुष्काली बादरवायुकायिकानां जघन्येनान्तर्मुहूर्तमुत्कर्षेण त्रीणि वर्षसहस्राणि भवतीति । 'सेसं तं चेव' शेषं नाम ये हैं - वेदना समुद्घात, कषायसमुद्घात, मारणांतिक समुद्घात और वैक्रिय समुदघात "आहारो निव्वाघाणं छद्दिसिं" इन बादर वायुकायिक जीवों का आहार व्याघात के अभाव में छहों दिशाओं में से आगत पुद्गल द्रव्यों का होता है । क्योंकि ये लोक के मध्य में स्थित होते हैं । " वाघायं पडुच्च सिय तिदिसिं सिय चउदिसिं, सिय पंचदिसिं" और जब व्याघात होता है उस समय इनका आहार कदाचित् तीन दिशाओं से कदाचित् चार दिशाओं से, और कदाचित् पांच दिशाओं में से आगत पुद्गल द्रव्यों का होता है। वहां व्याघात लोक निष्कुट रूप ही है। क्योंकि बादरवायुकायिक लोकनिष्कुट आदि में भी पाये जाते हैं । " उaarओ देवमणुयनेरइएस नत्थि" इनका उत्पाद देव, मनुष्य और नैरयिक इनमें नहीं होता है | केवल तिर्यग्गति में ही होता है । "ठिई जहन्नेणं अंतो मुहुत्तं उक्को सेणं तिन्नि वाससहस्साई " इन बादर वायुकायिक जीवों की स्थिति जन्य से एक अन्तर्मुह्त्त की होती है और उत्कृष्ट से तीन हजार वर्ष की होती है । "सेसं तं चेव" शरीर, संस्थान, समुद्घात, ચાર સમુદ્ધાતા હોય છે, જે ના નામે આ પ્રમાણે છે વેદના સમુદૂધાત ૧, કષાય સમુદ્ધાત २, भारणांति समुद्घात 3, भने वैयि समुद्रघात “आहारो निश्वाघापणं छहिसिं" માદર વાયુકાયિક જીવેાના આહાર વ્યાઘાતના અભાવમાં છ એ દિશાઓમાંથી આવેલા પુદ્ગલ द्रव्याना होय छे, प्रेम-मा सोहनी मध्यभां रहेला छे. “ वाधायं पडुच्च सिय तिदिसिं यि चउदिसि, सिय पंचदिसि" भने न्यारे व्याधात थाय छे, ते वखतेोभने! महार કોઈ વાર ત્રણ દિશાએથી અને કેાઈ વાર ચાર દિશાઓમાંથી અને કોઇ વાર પાંચ દિશાએમાંથી આવેલા પુદ્ગલ દ્રવ્યાના હોય છે. ત્યાં વ્યાઘાતના લેાક નિષ્કુટ રૂપજ છે. કેમકે हर वायु सेो निष्ठुट विगेरेभां पशु भजी खावे छे. “उववाओ देवमणुय नेरइएसुनत्थितेोन उत्पाद - उत्पत्ती देव, मनुष्य, मने नैरयि मां थतो नथी ठेवण तिर्यग्गतिमांग होय छे “ठिई जहन्नेणं अतोमुत्तं उक्कोसेणं तिन्नि वाससहस्साई " આ ખાદર વાયુકાયિક જીવાની સ્થિતિ જઘન્યથી એક અંતર્મુહની હાય છે, અને ઉત્કૃષ્ટ थी | हर वर्षांनी होय छे. "सेसं तं चेव" शरीर, संस्थान, सभुद्धात आहार, २४ જીવાભિગમસૂત્ર
SR No.006343
Book TitleAgam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 01 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1971
Total Pages656
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_jivajivabhigam
File Size37 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy