________________
M
प्रमेयद्योतिका टीका प्रति० १ प्र. १ साधारणवनस्पतिकायिकजीवनिरूपणम् १६३
छाया-अथ के ते साधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिकाः ? साधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिका अनेकविधाः प्रज्ञप्ताः, तद्यथा-आलुकम् मूलकम् शृङ्गवेरं हिरिलिः सिरिलिः सिस्सिरिलिः, किट्टिकाक्षीरिका क्षीरविडालिका कृष्णकन्दम् वज्रकन्दम् सूरणकन्दम् खल्लटम् कृमिराशिः, भद्रमुस्ता हरिद्रा लौही, स्नुहिः, स्तिभुका, अश्वकर्णी, सिंहकर्णी, सिउंढी, मुषंढी ये चान्ये तथाप्रकाराः ते समासतो द्विविधाः प्रज्ञप्ताः तद्यथा-पर्याप्तकाश्चापर्याप्तकाश्च । तेषां खलु भदन्त ! जीवानां कति शरीराणि प्रज्ञप्तानि ? गौतम ! त्रीणि शरीराणि प्रज्ञप्तानि, तद्यथा-औदारिकम् तैजसम् कार्मणम् तथैव यथा-बादरपृथिवी. कायिकानाम् । नवरं शरीरावगाहना जघन्येनांगुलस्यासंख्येयभागम् उत्कर्षण सातिरेकयोजनसहस्रम् । शरीराणि अनित्थंस्थसंस्थितानि । स्थितिर्जघन्येनान्तर्मुहूर्त्तम् उत्कर्षण दशवर्षसहस्राणि । यावद् द्विगतिकाः व्यागतिका परीता असंख्येयाः, अपरीता अनन्ताः प्रज्ञप्ताः श्रमणायुष्मन् ! ते पते साधारणबादरवनस्पतिकायिकाः ते एते बादर वनस्पतिकायिकाः । ते एते स्थावराः ।। सू० १५ ॥
टीका- ‘से किं तं साहारणसरीरबायरवणस्सइकाइया' अथ के ते साधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिकाः, एतेषां किं लक्षणं कियन्तश्च भेदा इति प्रश्नः, उत्तरयति-'साहारणसरीरबायरवणस्सइकाइया अणेगविहा पन्नत्ता' साधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिका अनेकविधाः-अनेकप्रकारकाः प्रज्ञप्ताः-कथिताः, साधारणशरीरबादरवनस्पतिनामकर्मोदयात् साधा
अब साधारणशरीरबादरवनस्पतिकायिकजीवो की प्ररूपणा की जाती है इसमें गौतम ने प्रभु से ऐसा पूछा है- “से किं तं साहारणसरीर०" इत्यादि ।
'से कि तं साहारणसरीरबायरवणस्सइकाइया'— इत्यादि ।
टीकार्थ— “से कि तं साहारणसरीरबायरवणस्सइकाइया" हे भदन्त ! जो साधारण शरीर वादरवनस्पतिकायिक जीव हैं उनका क्या लक्षण है और कितने इनके भेद है ? उत्तर में प्रभु कहते हैं- "साहारणसरीरबायरवणस्सइकाइया अणेगविहा पन्नत्ता” हे गौतम ! साधारणशरीर बादरवनस्पतिकायिकजीव अनेक प्रकार के कहे
હવે સાધારણું શરીર બાબર વનસ્પતિકાયિક જીવો નું નિરૂપણ કરવામાં આવે છે, આ समयमा गौतम स्वामी प्रभुने मे पूछ्युछे -"से किं तं साहारणसरीर त्या ___“से किं तं साहारणसरीरबायरवणस्सइकाइया" त्या A -'से किं तं साहारणसरीरबायरवणस्सइकाइया' ॥ छत्या है मगवान् रे સાધારણ શરીર બાર વનસ્પતિ છવ છે. તેમના શું લક્ષણ છે ! અને તેના કેટલા ભેદ छ १ मा प्रश्न उत्तर मा प्रभु ४ छ -“साहारणसरीरबायरवणस्सइकाइया अणेगविहा पन्नत्ता" हे गौतम ! साधारशरी२ मा ४२वनस्पतिथि: २५ मने प्रसन
જીવાભિગમસૂત્ર
