________________
३८४
राजप्रश्नीयसूत्रे पाणपर्याप्त्या४, भाषाननःपर्याप या ५, तद् एवं खलु भो ? सूर्याभेन देवेन दिव्या देवर्द्धिः, दिव्या देवद्युतिः. दिव्यो देवानुभावः लब्धः प्राप्तः अभिसमन्वागतः ॥ सू० १६५॥
टीका-"तए णं से सूरियाभे देवे” इत्यादि-ततः खलु स सूर्याभो देवः अधुनोपपन्नक एव-तत्कालात्पन्नक एव सन् पञ्चविधया पर्याप्त्या पर्धाप्तिभाव गच्छति. पर्याप्तिपञ्चकस्पार्थः पूर्व ज्यशीतितमसूत्रे गतः । एवम अनेन कारणेन प्रदेशिराजभवं आस्मिकभावपूर्व कश्रावकधर्माराधनरूपेण आलोचितप्रतिलोचित्वसमाधिमरणादिरूपेण च कारणेन भो-हे गौतम ! सूर्यामदेवेन इयं दिव्या देवाद्धिः-विमानादिरूपा दिव्या देवद्युतिः-शरीराभरणादिकान्तिः, दिव्यो देवा नुभावः-देवप्रभावः, लब्धः उपार्जि :, प्राप्तः-स्वायत्तीभूतः अभिसमन्वागत:भोग्यत्वेन सम् गभिमुखमागतः ॥सू० १६५॥ पज्जत्तीए, सरीरपजत्तीए. इंदि पज्जत्तीए, आण- पणपज्जत्तीए, भासमणपज्जत्तीए-" वे पांच पर्याप्ति । इस प्रकार से हैं-आहारपर्याप्ति-शरीरपर्याप्त-इन्द्र. - पर्याप्ति-श्वासो-मास पर्याप्ति और-भाषा मनःपर्याप्ति, "तं एवं खलु भो? सूरियाभेणं देवेणं दिव्वा देविदी-दिव्या देवजुई-दिव्वे देवाणुभावे-लद्धे पत्ते अभिसमन्नागए-" इस तरह से इस सूर्याभदेवने प्रदेशी राजा के भवमें अन्तिम भवपूर्वक श्रावक धर्म की आराधना की थी. फिर-आलोचित प्रतिक्रान्त होकर यह समाधि प्राप्त हुवा था. इन्ही सब कारणों से इसने सूर्याभदेव के पर्याय में यहदिव्यदेवद्धि-विमानादि-दि० देवय त-शरीराभरणादि कान्ति और दिव्यदेवानुभाव-देवप्रभाव उपार्पित किया है प्राप्त किया है. अपने अधीन किया है. और उसे योग्यरूप होने के कारण अच्छी तरह से उसे भोगा है
टीकार्थ-स्पष्ट है. पांच प्रकार की पर्याप्तियों का स्वरूप पहिले ८३-वे सूत्रमें प्रगट किया गयां है ॥सू० १६५॥ पज्जत्तीए. इंदियपज्जत्तीए, आणपाण पजत्तीए, भासमणपजत्तीए" ते पांय પતિઓ આ પ્રમાણે છે-આહાર પર્યાપ્તિ, શરીર પર્યાપ્તિ, ઈન્દ્રિય પ્રર્યાપ્તિ, શ્વાસો२७पास पालि मने भाषा मन: पाति "तं एवं खलु भो ! सूरियाभेणं दवेणं दिव्वादेबिङ्कि-दिव्वा देवजुई-दिव्वे देवाणुभावे लद्धे पत्ते अभि सम नागए" प्रमाणे
તે સૂર્યાભદેવે પ્રદેશ રાજાના ભવમાં આસ્તિક ભાવપૂર્વક શ્રાવક ધર્મની આરાધના કરી હતી અને પછી આલોચિત પ્રતિકાત થઈને તે સમાધિ પ્રાપ્ત થયો હતો. આ બધા કારણથી તેણે સૂર્યાભદેવના પર્યાયમાં દિવ્ય દેવદ્ધિ વિમાનાદિ દિવ્યદેવતિ શરીરાભરણુદિ કાંતિ અને દિવ્ય દેવાનુભાવ દેવપ્રભાવ ઉપાર્જિત કર્યા છે, મેળવ્યાં છે. સ્વાધીન બનાવ્યાં છે. અને તેને ભાગ્યરૂપ હોવાથી સારી રીતે તેનો ઉપભોગ કર્યો છે.
ટીકાર્થ સ્પષ્ટ છે. પાંચ પ્રકારની પર્યાપ્તિનું સ્વરૂપ પહેલા ૮૩ માં સૂત્રમાં પ્રકટ કરવામાં આવ્યુ છે. ૧૬પા
શ્રી રાજપ્રશ્રીય સૂત્ર: ૦૨