________________
सुबोधिनी टीका सू. १५७ सूर्याभदेवस्य पूर्वभवजीवप्रदेशी राजवर्णनम्
३५१
उदिते सति, पुनः कीदृशे तस्मिन ? सहस्ररश्मौ - किरणसहस्रसम्पन्ने दिनकरेदिवसकरणशीले तेजसा - दीप्त्या ज्वलति - देदीप्यमाने सति, अन्तःपुरपरिवारैः राज्ञी परिवारैः संपरिवृतः - युक्तः सन् अहं देवानुप्रियान् वन्दितुं नमस्यितुम्, एतमर्थ - पूर्वोक्तापराधरूपमथ भूयोभूयः पुनः पुनः सम्यम् विनयेन - प्रशस्तनम्रभावेन क्षामयितुम् । इतिकृत्वा-केशिस्वामिने इति निवेद्य यामेव दिशं समाश्रित्य प्रादुर्भूतः तामेव दिशं प्रतिगतः ।
-
परम
ततः खलुस प्रदेशी राजा कल्यं श्वः प्रादुष्प्रभाताया रजन्यां यावत्यावत्पदेन अनन्तरप्रोक्तोरितनपदानां फुल्लोत्पलादीनां सङ्ग्रहो बोध्यः, तदर्थश्व तत्रैव ज्ञेयः । तेजसा ज्वलति हृष्टतुष्ट यावत् - यावत्पदेन चित्तानन्दितः, सौम स्थितः, हर्षवश विसर्पद्धद : इत्येतत्पदस हो बोध्यः । यथा येन प्रकारेण कृणिकः - तन्नामा श्रेणिकराजपुत्र औपपातिकसूत्रे वर्णितो निर्गतः तथैव तेनैव प्रकारेण निर्गच्छति - स्वभवनान्निःसरति, तन्निर्गमनवर्णनमौपपातिकसूत्रतो बोध्यमिति तात्पर्यम् । निर्गत्य अन्तःपुरपरिवारैः संपरिवृतः - वेष्टितः पञ्चविधेनपञ्चप्रकारेण स्वचितानां द्रव्याणां व्युत्सर्जनेन १, अचित्तानां द्रव्याणामव्युत्सर्जनेन २, काल का सूर्य उदित हो गया. तब वह हृष्टतुष्ट यावत् चित्तानन्दित हुवा. परमसौमति हुवा हर्षवश विसर्पत् हृदयवाला (पत्म आनंदयुक्त हुवा) औपपातिकसूत्र में वर्णित श्रेणिक राजपुत्र कूणिक नरेशकी तरह अपने भवन से निकला. कूणिक नरेश के निकने का वर्णन औपपातिक सूत्र में किया गया है। निकलते ही वह अन्तःपुर परिवार जनों से परिवेष्टित कर लिया गया. और पांच प्रकार के अभिगम से युक्त हो कर वह प्रदेशी राजा केशीकुमारश्रमणकी वन्दना आदि करने के लिये चल दिया. वहां पहुंचकर उसने उनका वन्दना की नमस्कार किया. और स्वकृते तिकूल आचरणजनित अपराध की बड़े विनम्रभावयुक्त होकर क्षमा मांगी. | पांच प्रकार के अभिगम इस प्रकारसे ? सचित्तद्रव्यों का परित्यागकर
હું તુષ્ટ્ર યાવત્ ચિત્તાન'દિત થયા, પરમસૌમનાસ્મિત થયા, હર્ષી વિસત હૃદયવાળા થયા. ઔપપાતિકસૂત્રમાં વર્ણિત શ્રેણિક રાજપુત્ર કૂણિક નરેશની જેમ પેાતાના ભવનથી તે નીકળ્યા. કૂણિક નરેશના નીકળવાનુ વર્ણન ઔપપાતિક સૂત્રમાં કરવામાં આવ્યુ છે. અહાર નીકળતાં જ તે અન્ત:પુર પરિવાર જનાથી વીટળાઇ ગયા-ઘેરાઇ ગયા અને પાંચ પ્રકારના અભિગમથી યુકત થઈને તે પ્રદેશી રાજા કેશી કુમારશ્રમણની વંદના વગેરે કરવામાં માટે નીકળી પડયા. ત્યાં પહોંચીને તેણે તેમને વંદન અને નમસ્કાર કર્યાં અને વકૃત પ્રતિકૂળ આચરણજ જનિત અપરાધા બદલ તેણે વિનમ્રભાવ ચુકત થઇને ક્ષમા માંગી. પાંચ પ્રકારના અભિગમ આ પ્રમાણે છે. ૧, સચિત્ત દ્રવ્યાના
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર : ૦૨