________________
राजप्रनीयसूत्रे
टीका- 'तएण पएसी राया' इत्यादि - ततः खलु प्रदेशी राजा केशिकुमारश्रमणम् एवमवादीत् - हे भदन्त ! यूय खलु अतिच्छेका :- अवसरज्ञानातिनिपुणाः, दक्षा - कार्यसम्पादन कुशलाः, यावत्- यावत्पदेन 'प्रासार्थाः बुद्धाः कुशलाः महामतयः विनीताः विज्ञानप्राप्ताः' इत्येषां पदानां सङ्ग्रहः एषां व्याख्या पूर्व गता । उपदेशलब्धा: - प्राप्त गुरूपदेशा:, अतो हे भदन्त यूयं शरीरातू जीवमभिनिवर्त्य - - निष्काश्य करतले - हस्ततले स्थितम् आमलकमिव मम उपदर्शयितुं समर्था: - - शक्ताः ।
३०८
और छद्मस्थ इन्हे जानता देखता नहीं है तो हे प्रदेशिन् ! तुम श्रद्धा करो कि जीव अन्य है और शरीर अन्य है, इत्यादि ।
टीकार्थ स्पष्ट है - ' दुक्खा जाव उपएसलद्ध |' में जो यावत् पद आया है उससे यहां 'प्राप्तार्थाः, बुद्धाः, कुशलाः, महामतयः, विनीताः, विज्ञानप्राप्ता:' इन पदों का संग्रह हुआ है, इन पदों की व्याख्या पहिले की जा चुकी है। उस काल और उस समय में का तात्पर्य है जब प्रदेशी राजाने केशीकुमारश्रमण से शरीर से निकालकर जीव को हस्तामलकवत् दिखाने की बात कही तब । 'एयंत जाव तं त' में जो यावत् पद आया है उससे यहां 'व्येजमानं, चलन्तः स्पन्दमानं, घट्टमानम्' इन पदों का संग्रह हुआ है । इन पदोंकी व्याख्या इसी सूत्र में पहिले की जा चुकी है. इन पदों में वायुकाय एकेन्द्रिय जीव है-3 -अतः वह रूप युक्त है, कर्म सहित है, रागसहित है, मोहसहित है, नपुंसक वेद सहित है, औदारिक, वैक्रिय, तैजस और कार्मण इस चार
टीअर्थ स्पष्ट ०४ छे. 'दुक्खा जाव उपएसलद्वा' भां ? यावत् यह आवेक्ष छे तेथी अहीं' 'प्राप्तार्थाः बुद्धाः कुशलाः महामतयः, विनीताः विज्ञानમાં, આ પદોના સ ંગ્રહ થયા છે. આ પદોની વ્યાખ્યા પહેલાં કરવામાં આવી છે. તે કાળે અને તે સમયે જે કહેવામાં આવ્યુ' છે તેની સ્પષ્ટતા આ પ્રમાણે છે કે જ્યારે પ્રદશી રાજાએ કેશી કુમાર શ્રમણને શરીરમાંથી બહાર કાઢીને જીવને હસ્તાभावत् मताववानी वात उड्डी त्यारे (एयंत जाव तं त) भांने यावत् यह छे तेथी अही ""येजमानं. चलन्त स्पन्दमान, घट्टमानम्" या होना संग्रह થયા છે. આ પદોની વ્યાખ્યા આ જ સૂત્રમાં પહેલાં કરવામાં આવી છે. આ પદોમાં પ્રત્યયકૃત જ વિશેષતા છે. ધાવ કૃત વિશેષતા નથી વાયુકાય એકેન્દ્રિય જીવ છે. એથી તે રૂપયુકત જીવ છે. કસહિત છે, રાગસહિત છે, માહસહિત છે, નપુસક વેદ સહિત છે, ઔદ્યારિક, વૈક્રિય, તેજસ અને કાણુ આ ચાર શરીરવાળા છે. કૃષ્ણ
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર : ૦૨
