________________
सुबोधिनी टीका सू. १४८ सूर्याभदेवस्य पूर्व भवजीवप्रदेशिराजवर्ण' नम् २९१
अपराध्यति स खलु अनिष्टाभिः अकान्ताभिः यावत् अमनोऽमाभिः वाग्भिः उपालभ्य कुण्डिलान्छनको वा शुनवलाच्छनको वा क्रियते निर्विषयो वा श्राज्ञाप्यते ३ | यः खलु ऋषिपरिषदि अपराध्यति स खलु नात्यनिष्टाभिः यावत - नात्यमनयामाभिः वाग्भिः उपलभ्यते ४ । एवं च तावत् प्रदेशिन ! भी अपराध करता है, वह वृक्षादि की छाल से अथवा तृणादिनिर्मित रस्सी से, या पलाल से परिवेष्टित किया जाकर अग्नि से जला दिया जाता है(जे ण माहणपरिसाए अवरज्जर, से णं अणिट्ठयाहिं अताहिं जाव अमणामाहिं वग्गूहिं उबालभित्ता कुडियालछणए वा सुणगलंछणए वा कीरइ, निव्विस वा आणविज) ब्राह्मण परिषदा में जो ब्राह्मण जिस किसी का भी अपराध करता है, वह अनिष्ट - सामान्यरूप से अनभिलषित, अकान्तविशेषरूप से अनभिलषित -अप्रिय - प्रमवर्जित, अमनोज्ञ असुन्दर एवं अमन आम - मनः प्रतिकूल ऐसी वाणियों से उपालंभ युक्त किया जाता है, तथा लोहे के तकुये द्वारा कमण्डलु के जैसे आकार वाले लांछन से ललाट में चिह्नित किया जाता है, अथवा कुत्ते के पग के जैसे आकारवाले चिह्न से लांछित किया जाना है, अथवा देश से बाहर निकाल दिया जाता है. तुम हमारे देश से निकल जाओ ऐसी आज्ञा उसके लिये दी जाती है३. ( जेणं इसिरिसाए अवरज्जर से णं णाइ अगिट्ठाहिं जाव णाइ अमणामाहि गृहं उबाल भई ४) तथा जो ऋषि परिषदा में ऋषिवर्ग में ऋषि ગાથાપતિ પરિષદામાં-ગૃહપતિ વમાં જે કાઇ ગાથાપતિ અમે તેના અપરાધ કરે તે તે વૃક્ષ વગેરેની છાલથી અથવા તૃણ વગેરેથી નિર્મિત ઢારી કે પલાલથી પિ वेष्टित अशाने अग्निवडे सजणाववामां आवे छे. (जे णं माहणपरिसाए अवरज्जइ, सेणं अणिट्टयाहिं अकंताहिं जान अमणा माहिं वग्गूहिं उबालभित्ता कुडिया लंछणए वा सुणगलंछणए वा कीरह. निव्विसए वा आणचिज्जइ) श्राह्मशु परिષદામાં જે બ્રાહ્મણ ગમે તેના અપરાધ કરે છે તે તે અનિષ્ટ—સામાન્ય રૂપથી અનलिसाषित, अंत- विशेष३पथी मनभिलषित, यावत् स्यप्रिय-प्रेभवन्ति, अमनोज्ञ અસુંદર અને અમન આમ મન:પ્રતિકૂલ એવી વાણુીઓથી ઉપાલ ભયુકત કરવામાં આવે છે તેમજ તપ્ત થયેલ લોખડન! સળિયા વડે કમડલ જેવા આકારથી ચુત ચિહ્નથી લલાટમાં ચિન્દ્રિત કરવામાં આવે છે. અથવા કૂતરાના પગ જેવા આકારવાળા ચિન્હથી લાંતિ કરવામાં આવે છે. અથવા દેશ બહાર કરવામાં આવે છે. તમે અમારા हेशथी भता रहो. मेवी आज्ञा तेने आपवामां आवे छे. 3, (जेण इसिपरिसाए अवरज्जह से णं णाइ अणिहाहि जाव णाइ श्रमणामाहिं कम्गूहिं उबाल भइ ४)
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર : ૦૨
•
