________________
सुबोधिनी टीका सू. १२२ सूर्याभदेवस्य पूर्व भव जोवप्रदेशिराजवर्णनम् १३१ कनोयः, म स्वकस्यापि जनपदस्य देशस्य करभरवृत्ति-करेण भरः-भरणपोषण', तपां वृत्ति व्यवहार नो सम्यक प्रवत यति, तद् यदि खलु हे देवानुप्रिय ! प्रदेशिने राज्ञे भवान् धर्म जिनमरूपितम् आख्यायात्-कथयेत् तदा प्रदेशिनो राज्ञः बहुगुणतरम्-इहलोकपरलोकसफलीकरणलक्षण दया. दानादिरूप वाऽत्यन्तगुण भवेत् ! तथा बहूनां द्विपदचतुष्पदमृगपशुपक्षि. सरीसृपाणाम्-तत्र-द्विपदाः दासीदासादयः चतुष्पदाः ये मृगाः श्रारण्याः,पशवः
ग्राम्या गोमहिष्यादयः, सरीसृपाः भुजपरिसपाः-गोधादयः उरःपरिसश्चि सर्पादयः, तेषां बहुगुणतर पालनरक्षणरूपं भवेत् तथा-श्रमणमाहनभिक्षुकाणाम-तत्र श्रमणाः शाक्यादयः, माहना:ब्राह्मणाः, भिक्षुकाभिक्षाजीविनः तेषां च बहगणतरम्-भिक्षालाभरक्षणादिरूपमतिशयगुण भवेत् । तत् यदि खलु भदन्त ! प्रदेशिनो राज्ञो बहुगुणतरं भवेत् तदा तस्य स्वकस्यापि जनपदस्य-देशस्य बहुगुणतर योगक्षेमलक्षण भवेदिति ॥ मू० १२२॥
हुआ है। ये सब विशेषण १०१ मूत्र में कहे जा चुके हैं। वहीं पर उनका अर्थ भी लिख दिया है। 'बहुगुणतरम्' का तात्पर्य उस प्रदेशो राना को इस लोक एवं परलोक को सफल करनेरूप बहुगुण वाला अथवा दयादा. नादिरूप अत्यन्तगुण वाला होगा। दासीदास आदि द्विपद से, भृगादि चतुष्पद से, ग्राम्य गोमहिष आदि पशुपद से, भुजपरिसर्प गोधादिक, एवं उरः परिसर्प सादिक, सरीसृप पद से गृहीन हुए हैं। इन द्विपदादिकों का पालन रक्षणरूप बहुतरगुणवाला वह धर्मोपदेश होगा. शाक्यादिक श्रमण शब्द से ब्राह्मण माहन शब्द से, तथा भिक्षाजीवी भिक्षुक पद से लिये गये हैं। इन सबके लिये भिक्षालाभ एव संरक्षणादिरूप अतिशय गुण वाला वह धर्मोपदेश होगा ॥म.१२२॥
વગેરે વિશેષણોનું ગ્રહણ સમજવું જોઈએ. આ બધા વિશેષણે ૧૦૧ મા સૂત્રમાં माता छ. सनो मथ ५९ ते सूत्रमा २४ २५५८ ४२वामा मा०यो छे. 'बहगुणतरम' નો અર્થ આ પ્રમાણે છે કે તે ધર્મોપદેશ તે પ્રદેશ રાજાના માટે આ લેકને તેમજ પરલેકને સફળ બનાવવા રૂપ બહુગુણવાળે થશે અથવા તો દયા દાન વગેરે રૂપ અત્યંત ગુણવાળે થશે. દ્વિપદથી દાસી દાસ વગેરે ચતુષ્પદથી મૃગ વગેરે, પશુપદથી ગ્રામ્ય ગેમહિષ વગેરે, સરિસૃપ પદથી ભુજપરિસર્પ ગોધાદિક અને ઉરઃ પરિસર્પ– સર્પાદિકનું “સરીસૃપા પદથી ગ્રહણ થયું છે. આ દ્વિપદ વગેરેના માટે પાલન રક્ષણરૂપ બહુતર ગુણવાળે તે ધર્મોપદેશ થશે. શ્રમણ શબ્દથી શાકય વગેરે, મોહન શબદથી બ્રાહ્મણ તેમજ ભિક્ષપદથી ભિક્ષાજવીનું ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું છે. આ સર્વના માટે સંરક્ષણ તેમજ ભિક્ષા લાભ વગેરેથી અધર્મોપદેશ અતિશય ગુણવાળો થશે. સૂ૦ ૧રરા
શ્રી રાજપ્રશ્રીય સૂત્ર: ૦૨
