________________
राजप्रश्नीयसूत्रे
राक्षसाः, किन्नराः किम्पुरुषाः, एते चत्वारोग्यन्तरविशेषाः, गरुडाः = गरुडध्वजाः सुपर्णकुमाराः भवनपतिविशेषाः, गन्धर्वा महोरगाव व्यन्तरविशेषाः, तत्पभृतिभिरपि देवगणैः नैर्ग्रन्थात् मवचनात् अनतिक्रमणीय: = अचालनीयः निर्ग्रन्थमवचनात्त' चालयितु देवादयोऽसमर्थं इति भावः । तथा-निर्ग्रन्थे प्रवचने निश्शङ्कितः = अन्यदर्शनापेक्षया श्रेष्ठमिदं न वेति शङ्कारहितः, अत एव - निष्काशितः काक्षारहितः परमत का इक्षारहितः निर्विचिकित्सः फल' प्रति सन्देहरहितः, अत एव - लब्धार्थ : - लब्धः = मातः अर्थो गुर्वादीनां सकाशाद् येन स तथा उपलब्धपदार्थ इत्यर्थः गृहीतार्थः- हीतः = स्वीकृतोऽर्थो येन स तथा - पराभिप्रायग्रहणतोऽवधारितार्थतच्च इत्यर्थः, पृष्टार्थः - पृष्टोऽर्थो
4
से, नागकुमार जाति के भवनपति देव नाग शब्द से, तथा यक्ष, राक्षस, किन्नर, एवं किंपुरुष इन पदों से व्यन्तर जाति के इस २ नामके देव गृहीत हुए हैं। गरुड शब्द से गरुडध्वजवाले सुपर्ण कुमार जो कि भवनपति जाति के देव विशेष हैं । गृहीत हुए हैं। गन्धर्व और महोरग ये व्यन्तरविशेष हैं। उसके मनमें ऐसी शंका कि यह निर्ग्रन्थप्रवचन अन्य दर्शनों की अपेक्षा श्रेष्ठ है की नहीं है ककी नहीं उत्पन्न हुई इसलिये यह उसके प्रति निःशंकित था. परमत की कांक्षा का अभाव इसके चित्त में सर्वथा हो गया था- इसलिये यह निष्कांक्षित था, फल के प्रति सन्देह से ग्रह रहित था, इसलिये निर्विचिकित्स था. इसी कारण इसने गुर्वादिकों के पास से प्रवचनगदित अर्थ को अच्छी तरह से जान लिया था. इसलिये यह लब्धार्थ था, उसे अच्छी तरह से स्वीकार कर लिया था. इसलिये ये गृहीतार्थं था. संदेहयुक्त स्थल में परस्पर प्रश्न करने से वह अर्थ
પતિદેવ નાગ શબ્દથી તેમજ યક્ષ, રાક્ષસ, કિનર અને કપુરૂષ આ પટ્ટાથી ન્યતર જાતિના દૈવાનુ ગ્રહણ થયું છે. ગરૂડ શબ્દથી ગરૂડધ્વજવાળા સુવર્ણ કુમાર-કે જેઓ ભવનપતિ જાતિના દેવ વિશેષ છે તેનુ ગ્રહણુ થયુ' છે. ગ ́ધવ અને મહેારગ એ બંને ન્ય'તરણ વિશેષ છે. તે ચિત્રસારથિના મનમાં નિગ્રન્થ પ્રવચનને લઇને એવી કાઈપણ દિવસે શંકા ઉત્પન્ન થઇ નહેાતી કે આ નિગ્રંથ પ્રવચન ખીજા દેશના કરતાં શ્રેષ્ઠ છે કે કેમ ? એથી તે તે પ્રતિ નિઃશકિત હતા. પરમત પ્રત્યે તેના મનમાં લીરે કાંક્ષા ઉત્પન્ન થઈ નહાતી એથી તે નિષ્કાંક્ષિત હતા ફળ પ્રત્યે તે સંદેહ રહિત હતા. એથી નિિિચકિત્સ હતા. તેણે ગુરુ વગેરે પાંસેથી પ્રવચન વગેરે અને સારી પેઠે જાણી લીધાં હતાં. એથી તે લખ્યા હતા. તે અન! તેણે સારી પેઠે સ્વીકાર કરી લીધા હતા. એથી તે ગૃહીતાર્થ હતા. સૌશયિક સ્થળ વિષે પરસ્પર પ્રશ્નો કર
શ્રી રાજપ્રશ્નીય સૂત્ર : ૦૨
