Page Text
________________
पीयूषवर्षिणी टीका स्र. ४ वृक्षवर्णनम्.
सुरम्मा संविडिय -दरिय भमर-महुयरि-पहकर परिलिंत-मत्तछप्पयकुसुमासव-लोल - महुर-गुमगुमंत-गुंजंत-देसभाया अभितर पुप्फ
शब्दोत्रत - मधुर स्वरनादिताः । तत्र - शुकाः = प्र [: = प्रसिद्धाः, बर्हिणः = मयूराः, मदनशालाः - सारिकाविशेषाः 'मैना' इति प्रसिद्धाः, कोकिलाः–प्रसिद्धाः, कोभगकाः-पक्षिविशेषाः, भृङ्गारकाः--पक्षिविशेषाः, कोण्डलकाः - पक्षिविशेषाः, जीवञ्जीवकाः - चकोरपक्षिणः, नन्दीमुखाःपक्षिविशेषा, कपिलाः=पक्षिविशेषाः, पिङ्गलाक्षकाः - पक्षिविशेषाः, कारण्डकाः - पक्षिविशेषाः, चक्रवाकाः -- चक्रवा इति प्रसिद्धाः कलहंसाः, सारसा:- प्रसिद्धाः, शुकादिसारसान्ता येऽनेके पक्षिगगास्तेषां मिथुनानि स्त्रीपुंसयुग्मानि, तैर्विरचिताः = कृताः शब्दोन्नता उन्नतशब्दाः–दीर्धशब्दाः मधुरस्वरास्तैर्नादिताः - विविधपक्षिकृतमधुरध्वनियुक्ताः पादपा इत्यर्थः, 'सुरम्मा' सुरम्याः - अतीव रमगीयाः । ' संपिंडिय-दरिय- भमर-महुयरि-पहकर परिलिंतमत्तछप्पय कुसुमासव-लोल - महुर - गुम गुमंत-गुंजंत-देसभाया ' सम्पिण्डित - दृप्त-भ्रमरमधुकरं -प्रकर-परिमिलन्मत्तषट्पद-कुसुमासव-लोल-मधुर-गुमगुमेति-गुञ्जद्देशभागाः, तत्र - सम्पण्डिताः परस्परसंमिलिताः, दृप्तानां मदमत्तानां भ्रमराणां मधुकरी गां भ्रमरीगां प्रकराः = समूहास्तैः प्रकरैः परिमिलन्तो ये मत्तषट्पदाः, त एव पुनः कुसुमाssसवलोलाश्च पुष्परसाऽऽस्वादबर्हिण - मयूर, मदनशाल - मैना, कोकिल- कोयल, कोभगक-पक्षिविशेष, भृङ्गारक-पक्षिविशेष, कोंडलक- पक्षिविशेष, जीवंजीव - चकोर, नंदीमुख - पक्षिविशेष, कपिल - तीतर, पिंगलाक्षक - बटेर, कारण्ड, चक्रवाक - चकवा. कलहंस - वतक, सारस - इत्यादि अनेक पक्षियोंके जोड़ों की उन्नत एवं मधुरस्वरवाली ध्वनियों युक्त थे । [ सुरम्मा ) इस - लिये बडे ही आनंदप्रद थे, देखनेवाली को बहुत ही सुहावने लगते थे । ( संपिंडियदरिय- भमर - महुयरि-पहकर - परिलित - मत्त छप्पय - कुसुमासव - लोल - महुर -- गुमगुमंत - गुंजंत - देसभाया ) मद से उन्मत्त भ्रमर और भ्रमरियों के समुदाय जो पुष्पों के रस के पन से उन्मत्त बने हुए थे. अथवा पुष्पों के रस को पान करने के लिये णाइया) वृक्षो पोपट, मर्हिणु-भयर, भहनशास - भेना, अडिस - अया, अलगपक्षिविशेष, श्रृंगार --पक्षिविशेष, अंडा-पक्षिविशेष, लवलव-थोर, नहीभु-पक्षिविशेष, उपिा-तेतर, पिंगलाक्ष- मटेर, ४२३४, यटुवा-युवा, કલહું સ-વતક, સારસ ઇત્યાદિ અનેક પક્ષીઓનાં જોડાંની ઉન્નત તેમજ मधुर स्वरवाजी वाणीथी युक्त ॥ ( सुरम्मा ) तेथी भू मानं दृभय तां. लेनारने मडु सुंदर सागतां तां. ( संपिंडिय-दरिय-भमर-महुयरि-पहकर -परिलिंत-मत्त छप्पय-कुसुमासव-लोल - महुर-गुमगुमंत-गुंजत - देस - भाया ) भी उन्मत्त ब्रभर અને ભમરીઓના સમુદાય જે પુષ્પાના રસ પીને ઉન્મત્ત બન્યા હતા અથવા
३५
| SR No. | 006340 |
| Book Title | Agam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 824 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aupapatik |
| File Size | 24 MB |