Page Text
________________
४७६
औपपातिकसूत्रे परित्यज्येत्यर्थः, अनगारितां साधुत्वं प्रवजितस्य प्रकर्षेग समस्तममत्वपरित्यागपूर्वकं स्वीकृतवतः, सर्वस्मात् त्रिकरणत्रियोगतो जायमानात् अखिलात् प्राणातिपातात्-प्राणाः= स्पर्शेन्द्रियादयः सन्त्येषामिति प्राणा:-एकेन्द्रियादयो जीवास्तेषामतिपातो-वियोजनं-हिंसनमित्यर्थस्तस्माद् विरमणं निवर्त्तनम् ॥ १ ॥ 'मुसापाय-अदिणादाण-मेहुण-परिग्गहराइभोयणाओ वेरमणं' मृपावादा-ऽदत्ताऽऽदान-मैथुन-परिग्रह-रात्रिभोजनाद्विरमणम्मृषावादः असत्यभाषणं तस्माद् विरमण निवृत्तिः ॥ २ ॥ अदत्तादानं-न दत्तमदत्त देवगुरु-भूप-गाथापति-साधर्मिकैरननुज्ञातं, तस्यादानं ग्रहणं तस्माद् विरमणम् , ॥ ३ ॥ मैथुनं-मिथुनेन स्त्रीपुंसाभ्यां निर्वृत्तं कर्म-कामक्रीडालक्षणं, तस्माद् विरमणम् ॥ ४ ॥ परिग्रहः-परि=सर्वतो भावेन गृह्यते जन्मजरामरणादिजनितैर्दुःखैर्वेष्टयत आत्मा अनेनेति, कृत, कारित, अनुमोदना एवं मन, वचन और काय इस प्रकार त्रिकरण और त्रियोग से प्राणातिपातादिक पापों का सर्वथा त्याग कर दिया जाता है। प्राणातिपात का त्याग करनाइसीका नाम प्राणातिपातविरमण है । 'प्राण' शब्द से प्राणवाले एकेन्द्रियादिक जीवों का ग्रहण हुआ है। 'अतिपात' शब्द का अर्थ वियोग करना है। एकेन्द्रियादिक प्राणियों की हिंसा से विरक्त-सर्वथा दूर-होना इसका नाम प्राणातिपातविरमण-अहिंसा-महावत है। इसी तरह त्रियोग-त्रिकरण से मृषावाद से विरक्त होना इसका नाम मृषावादविरमण-सत्य-महाव्रत है । देव, गुरु, भूप, साधर्मिक एवं गाथापति द्वारा अदत्त का ग्रहण करना इसका नाम अदत्तादान है, उससे निवृत्त होना उसका नाम अदत्तादानविरमण महावत है। तीन करण तीन योग से जो मैथुन से निवृत्त होना उसका नाम मैथुनविरमण महाव्रत है। जिसके ग्रहण से आत्मा, जन्म, जरा एवं मरण आदि जनित दुःखों से वेष्टित होती है उसका नाम परिग्रह है । धर्मोपकरण सिवाय अन्य सब धन-धान्यादिक को परिग्रह में परिगणित किया
સ્થામાં કૃત, કારિત, અનુમોદન તેમજ મન, વચન અને કાય એ પ્રકારે ત્રિકરણ અને ત્રિોગથી પ્રાણાતિપાત આદિક પાપને સર્વથા ત્યાગ કરાય છે. પ્રાણાતિપાતને ત્યાગ કરવો એનું જ નામ પ્રાણાતિપાત–વિરમણ છે. “પ્રાણ શદથી પ્રાણવાળા એકેન્દ્રિયાદિક પ્રાણિઓની હિંસાથી વિરકત–સર્વથા દૂર થવું એનું નામ પ્રાણાતિપાત વિરમણ-અહિંસા મહાવ્રત છે. એવી જ રીતે ત્રિગત્રિકરણથી મૃષાવાદથી વિરકત થવું એનું નામ મૃષાવાદવિરમણ-સત્ય મહાવ્રત છે. દેવ, ગુરુ, ભૂપ, સાધર્મિક તેમજ ગાથા પતિ દ્વારા અદત્તનું ગ્રહણ કરવું તેનું નામ અદત્તાદાન છે, તેથી નિવૃત્ત થવું અદત્તાદાનવિરમણ મહાવ્રત છે. ત્રણ કરણ ત્રણ વેગથી મિથુનથી નિવૃત્ત રહેવું એનું નામ મિથુનવિરમણ મહાવ્રત છે. જેના ગ્રહણથી આત્મા, જન્મ, જરા તેમજ મરણ આદિ દુખેથી ઘેરાઈ જાય છે તેનું નામ પરિગ્રહ છે. ધર્મોપકરણ સિવાય અન્ય
| SR No. | 006340 |
| Book Title | Agam 12 Upang 01 Auppatik Sutra Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ghasilal Maharaj |
| Publisher | A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 824 |
| Language | Sanskrit, Hindi, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, & agam_aupapatik |
| File Size | 24 MB |