________________
औपपातिकसूत्रे काएणं, अप्पेगइया खेलोसहिपत्ता, एवं जल्लोसहिपत्ता, विप्पोसहिपत्ता,आमोसहिपत्ता,सव्वोसहिपत्ता,अप्पेगइया कोहबुद्धी,एवं नर्थोपशमनहेतुत्वात् , तां प्राप्ताः, येषां श्लेष्मस्पर्शन सर्वे रोगा विनश्यन्ति ते-इत्यर्थः, एवम्-अमुना प्रकारेण 'जल्लोसहिपत्ता' जल्लौषधिप्राप्ताः – जल्लः-स्वेदजो मलः स एवौषधिः सकलव्याधिप्रशमनहेतुत्वात्तां प्राप्ताः, येषां स्वेदजमलस्पर्शन रोगाः विनश्यन्ति ते इति भावः, 'विप्पोसहिपत्ता' विद्युडोषधिप्राप्ताः-विग्रुषः-निष्ठीवनादिबिन्दवः, तद्रूपा ओषधिस्तां प्राप्ताः, 'आमोसहिपत्ता' आमदैषधिप्राप्ताःआमर्षणम्-आमर्षः-हस्तादिसंस्पर्श इति, स ओषधिरिव इत्याम?षधिस्तां प्राप्ताः । 'सव्वोसहिपत्ता' सर्वोषधिप्राप्ताः सर्वे खेलजल्लविघुटकेशनखादयस्ते सर्व एवौषधयस्ताः प्राप्ताः, एषु एकैकस्य सर्वविधरोगोपशमकतयौषधित्वाऽऽरोपः । 'अप्पेगइया' अध्येकके–केचित्-'कोह्रबुद्धी' कोष्टबुद्धयः-कोष्ठवत्-कुशूलवत् सूत्राऽर्थरूपधान्यस्य यथालब्धस्याऽविस्मृतस्य आजीवनधारणात् कोष्ठबुद्धयः, यथा धान्यकाम करती हैं। कितनेक ऐसे थे जिन्हें आमखैषधि प्राप्त हो चुकी थी। इस लब्धि के प्रभाव से इस लब्धिप्राप्त मुनिजन का हस्तादिक स्पर्श औषधि का काम करता है। कितनेक ऐसे भी मुनिजन थे जिन्हें सर्वोषधि नामकी लब्धि प्राप्त हो चुकी थी। इस लब्धिप्राप्त मुनिजन के खेल-श्लेष्मा, जल्ल-स्वेदज मेल, विपुट्-थूक आदि के कण, केश और नखादिक सब औषधि का काम करते हैं। इन सब को औषधि इसलिये कहा गया है कि जिस प्रकार औषधियां रोगोपशामक होती हैं उसी प्रकार ये सब भी रोगोपशामक होते हैं । ( अप्पेगइया कोट्ठबुद्धी, एवं बीयबुद्धी, पडबुद्धी, अप्पेगइया पयाणुसारी, अप्पेगइया संभिन्नसोया) कितनेक ऐसे थे जिन्हें कोष्ठજેમને વિપ્રડોષધિ લબ્ધિ પ્રાપ્ત હતી. આ લબ્ધિવાળા મુનિના શૂકનું ટીપું પણ ઓષધીનું કામ કરે છે. કેટલાક એવા મુનિજને હતા જેઓને આમષષધિ પ્રાપ્ત હતી. આ લબ્ધિના પ્રભાવથી આ લબ્ધિવાળા મુનિજનના હસ્તાદિકનો સ્પર્શ પણ ઓષધીનું કામ કરે છે. કેટલાક એવા પણ મુનિજન હતા, જેમને સવૌષધિ નામની લબ્ધિ પ્રાપ્ત હતી. આ લબ્ધિવાળા મુનિજનના ખેલ-કફ, જલ-દજ મેલ, વિપુલૂંક આદિના કણ, કેશ અને નખ આદિક બધું ઓષધિનું કામ કરે છે. એ બધાને ઓષધિઓ એટલા માટે કહેવામાં આવે છે કે જે પ્રકારે ઔષધીઓ शगने भाउ छ त ४ २ मे ५ समर। राज भट। छ. (अप्पेगइया कोट्ठबुद्धी, एवं बीयबुद्धी, पडबुद्धी, अप्पेगइया पयाणुसारी, संभिन्नसोया) सामे