________________
१०८
.--
औपपातिकसूत्रे
त्ता करयलपरिग्गहियं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कटु जएणं विजएणं वद्धावेइ, वद्धावित्ता एवं वयासी ॥ सू० १७॥ .. मूलम्-जस्स णं देवाणुप्पिया दंसणं कंखंति, जस्स करतलपरिगृहीतं करतलेन करतलं परिगृहीतं-परस्परं संश्लिष्टम् । 'सिरसावत्तं' शिरआवर्तम्-शिरसि शिरसोऽग्रभागे आ-समन्ताद् वर्तते-परिभ्राम्यति इति शिरआवर्तस्तम् । 'अंजलिं' संमिलितकरयुगम् । 'मत्थए' मस्तके-ललाटदेशे, 'कट्ट'-कृत्वा 'जएणं' जयेन-जयः उत्कर्षप्राप्तिरूपः तेन-'जय जय महाराज' इति रूपेण, 'विजएणं' विजयेन-विशिष्टः प्रचण्डशत्रुनिग्रहरूपो जयो विजयः तेन-अर्थात्-विजयस्व विजयस्व महाराज इति रूपेग ‘वद्धावेइ' वर्द्धयति-जयेन विजयेन वर्द्धस्वेति वृद्धिकामनारूपामाशिषं प्रयुक्त स्म, वर्द्धयित्वा ‘एवं वयासी' एवं वक्ष्यमाणप्रकारेण अवादीत् ॥ सू० १७ ॥
टीका-भगवद्विहारादिवानिवेदकः पुरुषः कोणिकनृपं किमवादीत् ? इत्याह'जस्स णं' इत्यादि, यस्य भगवतः श्रीमहावीरस्य खलु निश्चयेन, हे देवानुप्रियाः ! 'दंसणं' दर्शन सबहुमानं रूपावलोकनं भवन्तः 'खंति' काङ्क्षन्तिसिरसावत्तं मत्थए अंजलि कटु जएणं विजएणं वद्धावेइ, बद्धावित्ता एवं वयासी) दोनों हाथ जोडकर और अञ्जलिरूप में परिणत उन्हें मस्तक के दाँयें-बाये घुमाकर पश्चात् उन्हें मस्तक पर लगाकर अर्थात् नमस्कार कर " जय हो महाराज की, विजय हो महाराज की"-इस प्रकार जय विजय शब्दों द्वारा राजा को बधाया। बधाने के बाद फिर वह इस प्रकार बोला-सू० १७॥
'जस्स णं देवाणुप्पिया' इत्यादि
(देवाणुप्पिया) हे देवानुप्रिय ! (जस्स णं) जिनके सदा आप (दसणं कखति) दर्शनों की इच्छा किया करते हैं (जस्स णं देवाणुप्पिया यं सिरसावत्तं मत्थए अंजलिं कट्ट जएणं विजएण वद्धावेइ वद्धावित्ता एवं वयासी) બને હાથ જોડીને અને તેમને મસ્તકની જમણી અને ડાબી બાજુએ ફેરવીને અંજલિ રૂપમાં પરિણત કરી માથે લગાવીને અર્થાત્ નમસ્કાર કરીને
જય હે મહારાજાને, વિજય હો મહારાજાને એ પ્રકારે જય વિજય શબ્દો દ્વારા રાજાને વધાવ્યા અને વધાવ્યા પછી તે નીચે પ્રમાણે છે. (સૂ. ૧૭)
'जस्स ण देवाणुप्पिया' छत्याहि. (देवाणुप्पिया !) वानुप्रिय ! (जस्स णं) रेमना सहा आ५ (दसणं
