________________
विपाकचन्द्रिका टीका ०१, अ० १, धर्मकथा, सर्वेषां स्वस्वस्थान गमनम् .
७९
जीवा बध्यन्ते - इत्यादि । 'परिसा जान पडिगया' परिषद् यावत् प्रतिगता । अत्र यावच्छन्दादेवं योजना - परिषत् = जनसंहतिः भगवतः समीपे सविधिवन्दनपुरस्सरं धर्मकथां श्रुत्वा यस्या दिशः सकाशात् प्रादुर्भूता = आगता, तामेव दिशं प्रतिगता, इति । 'विजए वि गए' विजयोऽपि गतः । विजयनामकः क्षत्रियो राजाऽपि धर्मकथां श्रुत्वा भगवन्तं वन्दित्वा नमस्कृत्य स्वस्थानं प्रतिगतइत्यर्थः ॥ स्रु० ७ ॥
किस प्रकार बंधाता है और उनसे किस प्रकार छूटता है ? इत्यादि । 'परिसा जाव पडिगया विजए वि गए' धर्मकथा का श्रवण कर वह परिषद् प्रभु को सविधि वन्दना कर के जिस ओर से आई थी उसी ओर प्रफुल्लितचित्त होकर चली गई। विजय राजा भी धर्मकथा को सुनकर भगवान को वंदना और नमस्कार कर अपने
स्थान गया ।
भावार्थ -- एक दिशा की ओर ही एक तरफ जाते हुए जनसमूह के कोलाहल की आवाज जब उस जन्मांध व्यक्ति के कानों में पडी, तब वह अपने सहायभूत उस सूझते हुए व्यक्ति से पूछने लगा कि - हे भाई! आज यह कोलाहल इस नगर में क्यों हो रहा है ? क्या कोई आज - यहां इन्द्रमहोत्सव आदि विशिष्ट उत्सव है ? उसकी इस प्रकार की बात सुनकर वह सूझता व्यक्ति बोला कि - भाई ! इस नगर में इस समय कोई भी उत्सव नहीं है, किन्तु यह कोलाहल जो हो रहा है उसका कारण यह है कि श्रमण भगवान महावीर इस नगर के चंदनपादप नामक बगीचे में आकर विराजमान उर्भाथी ठेवी रीते संधाय छे ?, रमने देवी रीते छूटे छे ?, त्याहि. 'परिसा जाव पडिगया विजएवि गए' धर्मस्थाने सांलगी ते मानवसभुद्दाय, प्रभुने सविधि वहना કરીને જે ઠેકાણેથી આવ્યા હતા તે તરફ પ્રફુલ્લિતચિત્તથી ચાલ્યા ગયા, અને વિજય રાજા પણ ધર્મ કથા સાંભળીને ભગવાનને વંદના અને નમસ્કાર કરીને પાતાને સ્થાનકે ગયા. ભાવાર્થ એકજ દિશા તરફે જતા જનસમુદાયના કોલાહલના અવાજ જ્યારે જન્માંધ માણસે સાંભળ્યા ત્યારે તે પોતાને સહાય કરનાર નેત્રવાળા માણસને પૂછવા લાગ્યું કે હું ભાઇ ! આ નગરમાં આજે આ શુ કોલાહલ થાય છે ? શું આજે અહીં ઇન્દ્રમહાત્સવ આદિ વિશિષ્ટ ઉત્સવ છે ?. તેની આ પ્રકારની વાત સાંભળીને તે નેત્રવાળા માણસે જવાબ આપ્યા કે—ભાઇ ! આ નગરમાં આજે કોઇ પણ ઉત્સવ નથી, પરન્તુ જે કોલાહલ થઈ રહ્યો છે, તેનુ કારણ એ છે કે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર આ નગરના
શ્રી વિપાક સૂત્ર
