________________
२७४
विपाकश्रुते से जाने के समय की 'पडिजागरमाणे२' गवेषणा-प्रतीक्षा करता हुआ कामध्वजा वेश्या के मकान के ही आसपास इतस्ततः 'विहरइ' घूमता-फिरता रहा।
भावार्थ- एक समय की बात है कि- मित्रराजा की रानी श्रीदेवी के योनिशूल की व्याधि उत्पन्न हुई, इस से राजा उसके साथ यथेच्छ प्रसंग करने से वंचित रहने लगा। विषयसेवन का उपाय उसने उसी कामध्वजा वेश्या को समझा, अतः उसने उसे ही अपनी विषयवासना का लक्ष्य बनाया। परन्तु एक म्यान में दो तलवारों का रहना जिस प्रकार असंभव है उसी प्रकार एक स्त्री को चाहनेवाले दो पुरुषों का परस्पर निभाव होना असंभव है, इस लिये राजाने तुरंत ही उज्झित को-जो इस वेश्या में लगा हुआ था उसे अपने पुरुषों से पकडवा कर वहां से बाहिर निकलवा दिया। उज्झित को इस बात से असह्य कष्ट हुआ । राजाने वेश्या को उसके मकान के भीतर ही बंद कर रखा । उज्झित जो वेश्या के प्रेम में पागल हो चुका था, एवं अपना सब कुछ भूल चुका था, जिसे एक क्षण भी उसके विना चैन नहीं पडती थी, अब इस अवसर की प्रतीक्षा करने लगा कि-'कब राजा यहाँ से निकले और मैं कब कामध्वजा के साथ रहूँ।' बस इसी ख्याल से वह उस के ५सवान समयनी 'पडिजागरमाणे' गवेषण-प्रतीक्षा ४२ते। मा वेश्याना भजननी मासपास भाभ-तेम “विहरइ' या तो तो.
ભાવાર્થએક સમયની વાત છે કે મિત્ર રાજાની રાણી શ્રી દેવીને એનિફૂલને રોગ ઉત્પન થયો, તે કારણે તેની સાથે રાજા ઈછા-પ્રમાણે વિષય સુખ ભેગવાથી વંચિત રહેવા, લાગ્યો, વિષયસેવનને ઉપાય તેણે તે કાન ધ્વજા વેશ્યાને સમજીને તેને જ પોતાની વિષયવાસનાનું લક્ષ્ય બનાવ્યું. પરંતુ એક મ્યાનણાં બે તલવારોનું રહેવું જે પ્રમાણે અસંભવિત છે, તેજ પ્રમાણે એક સ્ત્રીને ચાહવાવાળા બે પુરુષોનું પરસ્પર નભવું અસંભવ છે, તેથી તે રાજાએ તુરતજ ઉક્ઝિતને-કે જે વેશ્યામાં લાગી રહ્યો હતો તેને પોતાના નેકરે દ્વારા પકડાવીને ત્યાંથી બહાર કાઢી મૂક્યું. ઉઝિતને આ વાતથી અસહૃા દુઃખ થયું. રાજાએ વેશ્યાને તેજ ઘરમાં, કે જે ઘરમાં તે રહેતી હતી; પૂરી દીધી તે ઉઝિત કે જે તે વેશ્યાના પ્રેમમાં ગાંડો બની ગયું હતું, અને જે પિતાના સઘળા મિત્રને ભૂલી ગયું હતું, જેને તે વેશ્યા વિના એક ક્ષણ પણ ચેન પડતું નહિ, તે એક તકની રાહ જોવા લાગ્યું કે “કયારે રાજા ત્યાંથી નીકળે અને હું કયારે કામધ્વજા વેશ્યા સાથે રહું” બસ એજ ધૂનમાં તે વેશ્યાના
શ્રી વિપાક સૂત્ર
