________________
७१६
प्रश्रव्याकरणसूत्रे
,
द्रव्यं न ' कस्सइ ' कस्यापि संयतस्याऽसंयतस्य वा 'कहेउ ' कथयितुं वा, 'गे हेडं ' स्वयं ग्रहीतुं परेण ग्राहयितुं वा 'न कप्पड़' न कल्पते, साधोनिवृत्तित्त्वात् । परद्रव्यं दृष्ट्वा साधुना किं कर्तव्यम् ? इत्याह- 'अहिरनसुवण्णणं' अहिरण्यसुवर्णकेन = हिरण्यसुवर्णवर्ज केन ' समले हुकंचणेण ' समलेष्ठुकाश्चनेन= समः = तुल्यः लेष्टुः मृत्खण्डं काञ्चनं सुवर्ण च उपेक्षणीयतया यस्य तेन तथोक्तेन= मृत्खण्डे सुवर्णे च समभाववतेत्यर्थः, 'अपरिग्गहसंबुडेण ' अपरिग्रहसंवृतेन = नास्ति परग्रहो यस्य सोऽपरिग्रहः, अत एव संवृतः = ममत्वभाववर्जितस्तेन तथोतेन साधुना ' लोगम्मि' लोके मर्त्यलोके ' विहरियब्वं ' विहर्त्तव्यम्, साधुभिरुक्तरीत्या विहरणीयमिति भावः । सू० १ ॥
हे वा ) और न स्वयं लेना चाहिये उसको संयत अथवा असंयत से लेने के लिये नहीं कहना चाहिये। क्योंकि इस प्रकार की प्रवृत्ति मुनिमार्ग में कल्पित नहीं कही है । कारण कि साधु ( अहिरण्णसुन्वण्णेणं) हिरण्य और सुवर्ण इन सब से निवृत्तिवाला होता है साधु को न हिरण्य की चाहना होती है और न सुवर्ण की । ( समलेडुकंचणेणं) उसकी दृष्टि में तो उपेक्षणीय होने के कारण मृत्खंड मिट्टी का ढेला और कांचन दोनों बराबर होते हैं । अर्थात् वह इन दोनों में समभाव वाला होता है । ( अपरिग्त्रहसंबुडेणं) इस तरह ममत्वभाव से वर्जित होने के कारण अपरिग्रह से युक्त होते हैं साधु को इस प्रकार का होकर इस लोक में विचरना चारिये ।
भावार्थ- संसार में निर्भय होकर विचरण करने के लिये सब से उत्कृष्ट साधन यदि कोई है कि जिससे लोगों की दृष्टि का आकर्षण हो
યતને કહેવું ન જોઈએ, અને પોતે લેવી જોઇએ નહીં. કારણ કે એવા अारनी प्रवृत्ति भुनीभार्गभां उचित गणाची नथी. अणु है साधु " अहिरण्ण सुव्वण्णेणं " हिरएय भने सुवर्ण मे मधानी निवृत्ति होय छे. साधुने डिरણ્યની ઇચ્છા હાતી નથી કે સુવર્ણની ઇચ્છા હાતી નથી. समठुकंचण તેની દૃષ્ટિએ ઉપેક્ષા પાત્ર હોવાથી માટીનું ઢેકું અને કાંચન અને સમાન છે એટલે કે બન્નેમાં તે સમભાવવાળા હાય છે. अपरिग्गहसंबुडेणं " આ રીતે મમત્વભાવથી રહિત હાવાથી તે અપરિગ્રહી હોય છે. સાધુએ એ પ્રકારે અપરિગ્રહવ્રત યુકત ખનીને આ લેાકમાં વિચરવુ. જોઈ એ.
66
ભાવા—સંસારમાં નિર્ભય થઈને ફરવાને માટે જો કોઇ સ શ્રેષ્ઠ સાધન હાય કે જેનાથી લેાકેાની દૃષ્ટિ આકર્ષાય અને સાધુત્વ પર વિશ્વાસ જામે તે
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
ܕܕ
