________________
७१४
प्रश्रव्याकरणसूत्रे
"
नैष्ठिकं सर्वधर्म प्रकर्षपर्यन्तवर्त्ति, निरुत्तं ' निरुक्तं सर्वज्ञे रुपादेयत्वेन निरुक्तम्, अव्यभिचरितं वा तथा निरासवं ' निराश्रवं कर्मादानरहितम् ' निव्भयं ' नियं = नृपादिभयरहितं ' विमुक्तं ' विमुक्तं लोभदोषादिरहितम्, तथा - ' उत्तमनरवसभ-पवरवलवग- सुविहियजणसंमयं ' उत्तमनरवृषभ - प्रवरवलवत्सुविहितजनसम्मतम् - उत्तमाः = उत्कृष्टा ये नरवृषभाः - नरश्रेष्ठा : = जिना: तथा - प्रवरबलवन्तः= चक्रवर्तिवासुदेवादयः, सुविहितजनाः = साधुलोकास्तेषां संमतम् = अभिमतं यत्तत्तथा तथा - ' परमसाहू धम्मचरणं' परमसाधुधर्मचरण = परमसाधूनाम् - उत्कृष्टपतस्विनां धर्मचरणं = धर्मपालनम् यत्तत्तथा एतादृशमिदं दत्तानुज्ञातसंवरद्वारम् । अत्र तृतीये आभ्यन्तर परिग्रह दूर हो जाता है, अर्थात् यह व्रत बाह्य और आभ्यन्तर की ग्रन्थि से रहित होता है तथा ( पेट्ठियं ) समस्तधर्मो के प्रकर्षपर्यन्त यह रहता है, एवं (निरुत्तं ) सर्वज्ञ प्रभुने इसे उपादेयरूप से कहा है, अथवा यह अव्यभिचरित है, अर्थात् जितना भी सकलसंयमी का धर्म है उसके साथ यह अविनाभावी है । (नीरासवं ) इसमें नवीन कर्मो का आदान नहीं होता है । ( निब्भयं ) नृपादि का भय इसके आचरण में साधु को नहीं रहता है इसलिये यह निर्भय है । ( विमुत्तं ) लोभ दोष आदि से यह रहित होता है । ( उत्तमनरवसभ, पवरबलवग- सुविहियजणसंमयं ) उत्कृष्ट जो नरवृषभ - जिनदेव हैं तथा बलदेव वासुदेव आदि जो प्रवरबलवंत व्यक्ति है, तथा सुविहितजन जो साधु लोक हैं, इन सब के लिये यह मान्य है । तथा ( परमसाधम्मचरणं) परमसाधुजनों - उत्कृष्टतपस्विजनों का यह धर्माचरणरूप हैं । ( अदत्तादानविरमण ) ऐसा यह दत्तानुज्ञातसंवरद्वार है । इस થઇ જાય છે. એટલે કે આ વાત ખાદ્ય અને આભ્યન્તરની ગ્રન્થિથી રહિત હાય છે, તથા 66 ट्ठियं " ते समस्त धमेनुं अर्षपर्यन्त छे, भ्यने “ निरुत्तं” સજ્ઞ પ્રભુએ તેને ઉપાદેયરૂપે બતાવ્યુ છે, અથવા તે અન્યભિચરિત છે, એટલે કે સચમીનાં જેટલાં કતવ્યેા છે તેની સાથે તે સુસંગત છે. ડ निरासवं " तेनाथी नवीन उभे संधाता नथी " निब्भयं " तेने सायरवामां साधुने नृपाદ્વિનો ભય રહેતા નથી તેથી તે નિર્ભય છે. विमुत्तं" बोल, दोष माहिथी ते रहित होय छे. " उत्तमनरवसभ, पवरबलवग- सुविहिय जणसंमयं ” श्रेष्ठ નરવૃષભ–જિનદેવ છે, તથા ખળદેવ વાસુદેવ આદિ જે પ્રબળ બળવાન પુરુષો છે, તથા સુવિહિત જન જે સાધુલેાક છે, તે સૌને માટે તે માન્ય છે. તથા परमसाहुधम्मचरणं જે પરમ સાધુજને ઉત્કૃષ્ટ તપસ્વીજનોને માટે તે ધર્માચરણરૂપ છે, એવું આ અદત્તાદાન વિરમણ-દત્તાનુજ્ઞાત સરદ્વાર છે. આ
66
66
"
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
(
