________________
३२८
प्रश्रव्याकरणसूत्रे अविराधितवैरिकैः = निरपराद्वा एव वैरिणः शत्रवः = निष्कारणवैरिण इत्यर्थः तैः 'जमपुरिससंनिभेहिं ' यमपुरुषसन्निभैः परमधार्मिकदेवसदशैः भयोत्पादकत्वात्तैरेवंभूतैः 'आणत्तिकिंकरेहिं ' आज्ञप्तिकिङ्करैः = राजनिदेशकारिभिः पुरुषैः 'पहया महतास्ते= अदत्तादायिनः ' तत्थ ' तत्र = कारागारे ' मंदपुण्णा ' मन्दपुण्याः= भाग्यहीनाः ' चड वेलावद्धपट्टपोराच्छिवाकसलत्तवरत्तवेत्तपहारसतता लियंगुवंगा 'चडवेलाबद्धपट्टपोराच्छिवाकशालत्तावरत्रा वेत्रमहारशतताडिताङ्गोपाङ्गाः, तत्रचडवेला - चपेटा 'वद्धपट्ट' बर्धपट्ट ' वद्धपट्टः चर्मपट्ट: ' पोरा ' लौहकीलकाः, देशीशब्दोऽयम् 'च्छिवा ' चिकणचर्मकशा 'चाबुक' इति भाषा प्रसिद्धा, देशी शब्दोऽयं, कशाः = अश्वादिताडनचर्मयष्टिः, 'लया' लता = लम्बाहरितवृक्षशाखायष्टिः 'छड़ी'' कामडी ' इति भाषा प्रसिद्धा ' वरत' वस्त्रा = चर्ममयीरज्जुः ' वेत्त ' वेत्र= वेत्रयष्टिः, एतेषां ' पहारस्य ' प्रहारशतैः 'तालियंगुपंगा' ताडिताङ्गोपाङ्गाः = ताडितान्यङ्गोपाङ्गानि येषां ते तथा, 'किविणा' कृपणाः = दीनाः,
--
विना अपराध के ही बैरी बने हुए निष्कारण शत्रु भाव को प्राप्त हुए ऐसे ( आणत्ति किंकरेहिं ) राजनिदेशकारी पुरुषों के द्वारा कि जो (जमपुरिससंनिभेहि) यमपुरुष - परमाधार्मिक जैसे होते हैं (तत्थ ) उस कारागार में (पहा ) आहत - दुःखि किये जाते हैं । वहां पर वे (मंदपुण्णा) अभागे ( चडवेलाबद्धपट्टपोराच्छिवाकसलत्तवरत्तवेत्तपहारसयतालियंगुवंगा) (चडवेला थप्पड़ों के, (बद्धपट्ट) चर्म पट्टोंके, (पोरा) पोरलोहे के खीलों के, (छिवा ) चिकने चमड़ा के कोड़ो के ( कस) चाबुक के, ( लत्त ) लता - हरे वृक्षकी शाखा की छडी के, ( वरत्त ) वरत्राचमड़े की रस्सी के, वेतों के ( पहारसय ) सैकड़ो प्रहारों से (तालियंगुबंगा ) अंग उपांगों में ताडित किये जाते हैं । ( किबिणा ) दीनदशासं
"
59
""
" अविराहिय वेरीएहिं " विना वांडे हुश्मन मानेला विना अणु शत्रु मनी मेला, "जमपुरिससंनिभेहिं यभ देव वा " आणत्ति किंकरे हिं રાજ ” પ્રહારા વડે દુઃખી કરાય છે. ત્યાં તે मंदपुण्णा " 'चडवेलाबद्ध पट्टपाराच्छिवा कसलत्तवरत्तबेत्तपहारसयता लियं गुवंगा " " चडवेला " थप्पडोना " बद्धपट्ट: " यपट्टाभीना
पुरुषो द्वारा, ते अरागारभां " पहया
66
66
અભાગી લાક
""
पारा " सोढाना जीसागोना, " छिवा " श्रीअणु याभडाना अरडाना, “कस " यामुना, ' लत्त " सीसा वृक्षनी डाजीयोनी सोटीसोना " वरत्त " વતના व्याभडानां होरडांना भने नेतरनी सोटीभोना, "पहारसय
"C
""
સેકડા પ્રહારા तालियंगुवंगा” तेभनां ग यांगो पर भारवामां आवे छे. " किबिणा "
શ્રી પ્રશ્ન વ્યાકરણ સૂત્ર
66