________________
समवसरणस्परूपवर्णनम्
११
उपासक दशाङ्गसूत्रे - (१ अ.) ऽपि प्रसिद्धमेतद्-भगवन्तं महावीरं वन्दितुं - जितशत्रुनामधेयो नृपः पञ्चवविधाभिगमेन जगाम । सचित्तपुष्पताम्बूलादीनां त्यागेन श्रावका अभिगच्छन्तीति वचनाद् भगवत्समवसरण समागतानां देवानां सचित्तजलपुष्पादिवृष्टिकरणं नोपपद्यते ।
चम्पानगर्या भगवन्महावीरसमवसरणावसरे नरेन्द्रशिरोमणिः कूणिकश्चतुरङ्गसेनासमन्वितः पञ्चविधेनाभिगमेन भगवन्तं वन्दितुं सादरं सविनयं चाभिजगाम । सचैव पञ्चविधोऽभिगम औपपातिकसूत्रे निर्दिष्टः
'तए णं से कूणिए राया.... जेणेव समणे भगवं महावीरे, तेणेव उक्तगच्छइ, उवागच्छित्ता समणं भगवं महावीरं पंचविहेणं अभिगमेणं अभिगच्छइ, तं जहाउपासकदशाङ्ग सूत्रमें भी यह बात प्रसिद्ध है । प्रथम अध्ययनमें आता है कि - 'जितशत्रु' नामक राजा पांच प्रकार के अभिगमपूर्वक भगवान् को वन्दन करने के लिये गया । श्रावकगण भी भगवान् वीर को बन्दनार्थ सचित्त पुष्प, पान आदिका त्याग कर के ही जाते हैं । उपरोक्त प्रमाणोंसे भगवान् के समवसरण में आये हुए देवताओं के द्वारा की गयी सचित्त जल, पुष्प आदि की वृष्टि सिद्ध नहीं होती ।
चम्पा नगरीमें श्रमण भगवान् महावीर के समवसरण के अवसर पर सम्राट् कुणिक अपनी चतुरङ्गिनी सेना के साथ पांच प्रकार के अभिगमपूर्वक भगवान को वन्दन करने के लिये अत्यन्त आदर एवं विनय के साथ गये थे । वह पांच प्रकारका अभिगम औपपातिक सूत्रमें इस प्रकार कहा गया है, जैसे
ઉપાસકદશાંગસૂત્રમાં પણ આ વાત પ્રસિદ્ધ છે. પ્રથમ અધ્યયનમાં આવે છે કે:–“ જિતશત્રુ ” નામે રાજા પાંચ પ્રકારના અભિગમપૂર્વક ભગવાનને વન્દન કરવા ગયા શ્રાવકગણુ પણ વીરને વન્દન કરવા માટે સચેત પુષ્પ પાન આદિના ત્યાગ કરીને પછીજ જાય છે, ઉપરોકત પ્રમાણોથી ભગવાનના સમવસરણમાં આવેલ દેવતાઓદ્વારા કરેલી સચેત પુષ્પ પાણી આદિની વૃષ્ટિ સિદ્ધ થતો નથી.
ચંપા નગરીમાં શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના સમવસરણને અવસરે સમ્રાટ કુણિક પેાતાની ચતુરગિણી સેના સાથે પાંચ પ્રકારના અભિગમપૂર્વક ભગવાનને વન્દન કરવા અત્યન્ત આદર તેમજ વિનય સહિત ગયા હતા. તે પાંચ પ્રકારના અભિગત ઔપપાતિક सूत्रमां मे प्रभा डेस छे, भेभडे
શ્રી અનુત્તરોપપાતિક સૂત્ર
