________________
सावद्यपूजानिषेधवर्णनम्
किंच-वीतरागस्य सावद्यसपर्या शास्त्रे प्रतिषिद्धा । षट्कायजीवारम्भेण या सपर्या भवति सा सावद्या । अत एव सावद्यसपर्या वीतरागस्य न कल्पते, तस्याः कर्मबन्धहेतुत्वात् । सावद्यसपर्या संसारपरिभ्रमणाय जायते ।
___अत्रैव कार्यकारणभावपरम्परा - सावद्यसपर्यया पडजीवनिकायारम्भः, षड्जीवनिकायारम्भेण हिंसा, हिंसया चिकणकर्मबन्धः, चिक्कणकर्मबन्धेन नरकनिगोदाद्यनन्तदुःखसंभृत-चतुर्गतिरूपानन्तसंसारपरिभ्रमणम् ।
अतो वीतरागस्य सावद्यसपर्या शास्त्रे प्रतिषिद्धा । तथा चोक्तम्-उपासकदशाङ्गमूत्रस्यागारधर्मसंजीवन्याम्
जो सावज्जसपज्जं, कुणइ महाचाइचीयरागस्स ।
सो भम्मइ संसारे, दीहं कालं जहा जाओ ॥१॥ छाया-यः सावद्यसपयों करोति, महात्यागिवीतरागस्य ।
स भ्राम्यति संसारे, दीर्घ कालं यथा जातः ॥१॥ यदि देवता नदी समुद्र आदि से जल, लता-वृक्षादि से फूल लाकर वर्षा करते हैं-एसा आगममें लिखा हुआ हो तो सचित्त जल पुष्प आदि का अनुमान सम्भव हो सकता है, अन्यथा नहीं।
और भी-जिनेश्वर वीतराग भगवानकी सावद्य पूजा शास्त्रों में निषिद्ध है। छः कायों के समारम्भ से जो पूजा होती है वह सावद्य कहलाती है। अतः भव्य जीवों को वीतरागकी सावद्यपूजा करना नहीं कल्पता है, क्योंकि वह कर्मबन्धका हेतु है। सावद्यपूजा संसार-परिभ्रमण का कारण है।
यहा कार्यकारणभाव इस प्रकार हैसावद्य पूजा छः जीवनिकाय के आरम्भ से होती है, छः जीव
જે દેવતા નદી સમુદ્રો આદિથી પાણી, લતા, વૃક્ષ આદિથી કુલ લાવીને વર્ષા કરે છે, એવું આગમમાં કાંઈ લખ્યું હોય તે તે સચેત પાણી પુરપાદિનું અનુમાન સંભવિત હોઈ શકે, અન્યથા નહીં.
વળી પણ-જિનેશ્વર વીતરાગ ભગવાનની સાવદ્ય પૂજા શાસ્ત્રોમાં નિષિદ્ધ છે. છકાના સમારંભથી જે પૂજા થાય છે તે સાવદ્ય કહેવાય છે. માટે ભવ્ય જીને વીતરાગની સાવદ્ય પૂજા કરવી કલ્પતી નથી. કેમકે તે કર્મબન્ધને હેતુ છે. અર્થાત સાવધ—પૂજા સંસાર-પરિભ્રમણનું કારણ છે. અહિં કાર્ય કારણ ભાવ આ પ્રમાણે છે –
સાવદ્ય પૂજા છકાયના આરંભથી થાય છે, અને છકાયના આરંભથી હિંસા
શ્રી અનુત્તરોપપાતિક સૂત્ર
