________________
अर्थबोधिनी टीका वर्ग ३ धन्यनामाणगार संस्तारक वर्णनम्
१३३
ज्झथिए, चिंतिए, कप्पिए, पत्थिए, मणोगए संकप्पे समुप्प - जेथा । एवं खलु अहं इमेणं ओरालेणं जहा खंदओ तहेव चिंता आपुच्छणं थेरेहिं सद्धिं विउलं दूरुहइ, मासिया संलेहणा, नवमास परियाओ, जाव कालमासे कालं किच्चा उड्ढं दूरं वीईवत्ता सव्वहसिद्धे विमाणे देवत्ताए उववण्णे, थेरा तहेव ओयरंति, जाव इमे से आयारभंडए ॥ सू० ४० ॥
छाया - ततस्तस्य धन्यस्यानगारस्यान्यदा कदाचित् पूर्वरात्रापररात्रकाले धर्मजागरिका जाग्रतः अयमेतद्वपक आध्यात्मिकः, चिन्तितः, कल्पितः, प्रार्थितः, मनोगतः संकल्पः समुदपद्यत - एवं खलु अहं अनेन उदारेण यथा स्कन्दकस्तथैव चिन्ता आमच्छनं, स्थविरैः सार्द्धं विपुलं दूरोहति । मासिकी संलेखना नवमास - पर्यायः यावत्कालमा से कालं कृत्वा ऊर्ध्वचन्द्रमः - यावत् - नवग्रैवेयकविमानप्रस्तटे ऊर्ध्वं दूरं व्यतिव्रज्य सर्वार्थसिद्धे विमाने देवत्वेन उपपन्नः । स्थविरास्तथैवावतरन्ति यावत् - इमानि तस्याचारभाण्डकानि ॥ ० ४० ॥
टीका- 'तए णं तस्स' इत्यादि । तदनन्तरं तस्य धन्यनाम्नोऽनगारस्य अन्यदा = अन्यस्मिन् समये कदाचित पूर्वरात्रापररात्रकाले = रात्रेरपरभागे धर्मजागरिकां जाग्रतः=धर्मजागरणं कुर्वतः अयमेतद्रपः वक्ष्यमाणप्रकार आध्यात्मिकः= आत्मविषयो विचारो वृक्षस्याङकुर इव संजातः १ तदनु चिन्तितः = पुनःपुनः
,
तप की आराधना करनेके बाद धन्य अनगारने क्या किया वह बतलाते हैं - ' तए णं तस्स ' इत्यादि
उसके बाद एक समय रात्रि के अपर भाग (चौथे प्रहर) में धर्म जागरणा करते हुए उन धन्यकुमार अनगार के हृदय में इस प्रकार वृक्षाङ्कुर के समान 'अध्यात्मिक' अर्थात् आत्मविषयक विचार अङ्कुरित हुआ । फिर ' चिन्तित ' अर्थात् वारम्वार स्मरणरूप वह તપની આરાધના કર્યા પછી અણગારે શું કર્યુ ?, તે બતાવે છે— 'तए णं तस्स' इत्याहि.
તે પછી એક સમયે રાત્રિના અપર-ભાગ ( ચેાથા પહેાર ) માં ધર્મ જાગરણ કરતા થકા તે ધન્યકુમાર અણુગારના હૃદયમાં આ પ્રકારે વૃક્ષાંકુર સમાન ‘આધ્યાત્મિક’ અર્થાત્ આત્મવિષયક વિચાર અંકુરિત થયા. ક્રૂરી ‘ ચિન્તિત ’ અર્થાત્ વારવાર સ્મર્ણા
શ્રી અનુત્તરોપપાતિક સૂત્ર
