________________
अर्थबोधिनी टीका वर्ग ३ धन्यनामा अणगार शरीर वर्णनम्
मूलम्-धण्णस्स पांसुलियकडयाणं इमेयारूवे० से जहा०थासयावलीति वा,पाणावलीति वा,मुंडावलीति वा,एवा०॥सू०२३॥
__ छाया-धन्यस्य पांशुलिकाकटकयोरिदमेतद्रूपं०, तद्यथा०-स्थासकाव. लीति वा, पानावलीति वा, मुण्डावलीति वा, एवमेव० ॥ सू० २३ ॥
टीका-धण्णस्स' इत्यादि तस्य पांशुलिकाकटकयोः-पांशुलिकाः पार्थास्थीनि तासां कटकौ-कटौ समूहौं, तयोरेवं रूपलावण्यं तपश्चरणेन संजातं यथास्थासकावली, स्थासका दर्पणाकृतयः पात्रविशेषाः, दर्पणा वा, तेषामुपयुपरिस्थितानामावली पङ्क्तिः , तद्वत् स्फुटतया वामदक्षिणपार्थद्वये तस्यास्थिश्रेणिरेकैकतया दृश्यते । यथा वा पानावली, अत्र पान-शब्देन पानपात्रं गृह्यते 'गिलास' इति भाषायाम् , तेषामावली, यद्वा पानं जलं, तेषामावली जलतरङ्गावलीत्यर्थः, तद्वत् , यथा वा मुण्डावली, मुण्डाः पशुबन्धनकोलविशेषाः, तेषामावली पङ्क्तिः , तद्वत् ।।मू० २३॥ मांस के अभाव से कृश, शुष्क, रूक्ष एवं गहरा हो गया था, अर्थात् तप के कारण पेट पीठ से चिपक गया था ॥ सू० २२॥
'धण्णस्स' इत्यादि । जैसे स्थासकावली-दर्पण की आकृतिवाले पानविशेष की, अथवा दर्पणकी एक के ऊपर एक रक्खी हुई पंक्ति, पाणावली पानपात्र (गिलास) की पंक्ति, अथवा मुण्डावली, स्थाणु विशेष-पशु बाधने के कीलों (खंटो) की कमशः एक के ऊपर एक रक्खी हुई पंक्ति । जिस प्रकार ये सब भिन्न २ गिने जा सकते हैं, उसी प्रकार अतिशय उग्र तप के कारण धन्य नामक अनगार की दोनों ओर की पसलियां रक्त एवं मांस के अभावसे पृथक् पृथक गिनी जा सकती थीं ॥सू० २३॥ પેટ પણ રકત તેમજ માંસના અભાવથી કૃશ, શુષ્ક, રૂક્ષ તેમજ ઉંડું થઈ ગયું હતું. અર્થાત્ તપના કારણે પેટ પીઠને ચાટી ગયું હતું. (સૂ૦ ૨૨) ___ 'धण्णस्स' पी रीते स्थासाक्षी-मरीसा ) नी भाति पात्र વિશેષની અથવા દણની એક ઉપર રાખેલી પંકિત પાણાવલી-પાન પાત્ર, ગ્લાસ ની પકિત અથવા મુંડાવલી સ્થવિશેષ-પશુ બાંધવાના ખીલાની ક્રમશ: એક ઉપર એક રાખેલી પંકિત જે રીતે એ અલગ અલગ ગણી શકાય છે એવી રીતે અતિશય ઉગ્ર તપના કારણે ધન્યકુમાર અણગારની બન્ને બાજુની પાંસળીઓ રકત તેમજ માંસના અભાવથી જુદી જુદી ગણી શકાતી હતી. [સૂ૦ ૨૩
શ્રી અનુત્તરોપપાતિક સૂત્ર
