SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 377
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३६२ - --- - - - -- - ज्ञाताधर्मकथासूत्रे सत्त्वात् , भावावश्यकता चात्रावश्यकार्थज्ञानजनितोपयोगपरिणामवत्त्वाभा - माश्रित्यावश्यकमिति व्युत्पत्तेः । इदमुक्तं भवति आवश्यकार्थज्ञस्य आवश्यकोपयोगपरिणाम आगमतो भावावश्यक, साध्वादिस्तु तादृशपरिणामवत्त्वादागमतो भावावश्यकमुच्यते । इदमावश्यकोपयोगपरिणामरूपं भावावश्यक धर्मपदवाच्यं, श्रुतधर्मान्तर्गतत्वात् , अत्र जिनाज्ञायाः सत्त्वात् । नोभागमतो भावावश्यक त्रिविधं-लौकिक, कुपावनिक, लोकोत्तरिक चेति लौकिकं भावावश्यक पूर्वाह्ने भारतस्य वाचनं श्रवणं वा, अपराह्ने रामायणस्य के ज्ञानरूप आगम का सद्भाव पाया जाता है। इसलिये साधु आदि जनों में आगम की अपेक्षा से आवश्यकता और इस आवश्यक के अर्थ ज्ञान से जनित उपयोगरूप परिणामों की विशिष्टता होने से भाव रूपता आती है। अतः " भाव को आश्रित करके जो आवश्यक है वह भाव आवश्यक है " यह कथन सुसंगत हो जाता है भावार्थ-"आवश्यक" इस पद के अर्थज्ञान से विशिष्ट तथा तद. नुकूल उपयोग परिणति संपन्न आत्मा ही आगम की अपेक्षा से भावावश्यक कहा गया है । ये भावावश्यक साधु आदि हैं । क्यों कि ये ही उस प्रकार की परिणति वाले होते हैं । अतः श्रुतधर्म के अन्तर्गत होने से यह भावावश्यक ही धर्म पद का वाच्य कहा गया है और ऐसे ही धर्म की आराधना करने की भगवानने आज्ञा प्रदान की है। नो आगम की अपेक्षा से भाव आवश्यक तीन प्रकार का माना गया है । (१) लौकिक (२) कुप्रावनिक और लोकोत्तरिक । पूर्वाह्न में શ્યકરૂપ પદાર્થના જ્ઞાનરૂપ આગમને સદૂભાવ મળે છે. એટલા માટે સાધુ વગેરે લોકમાં આગમની અપેક્ષાથી આવશ્યક્તા અને આ આવશ્યકતાના અર્થ જ્ઞાનથી જનિત ઉપયોગરૂપ પરિણામોની વિશિષ્ટતા હોવાથી ભાવરૂપતા આવે છે. એટલા માટે “ભાવને આશ્રિત કરીને જે આવશ્યક છે તે ભાવ આવશ્યક छ, " मा ४थनसुस गत 25 ५ छे. सापा:-" मावश्य" A! पहन॥ अथ शानथी विशिष्ट तभक तह નફળ ઉપયોગ પરિણતિ સંપન્ન આત્મા જ આગમની અપેક્ષાએ ભાવ આવશ્યક સાધુ વગેરે છે, કેમકે એ લેકો જ આ જાતની પરિણતિવાળા હોય છે. એથી શ્રતધર્મના અંતર્ગત હવા બદલ આ ભાવાવશ્યક જ ધર્મપદવાએ કહેવામાં આવ્યો છે અને આ જાતના ધર્મની આરાધના કરવાની ભગવાને પણ આજ્ઞા કરી છે. ને આગમની અપેક્ષાએ ભાવ આવશ્યકના ત્રણ પ્રકારે છેઃ-(૧) લૌકિક (२) प्रापयनि: (3) मन तरिक्ष पूर्वाहमा भारतनुं वांयन मथा श्रवण, श्री शताधर्म अथांग सूत्र : 03
SR No.006334
Book TitleAgam 06 Ang 06 Gnatadharma Sutra Part 03 Sthanakvasi
Original Sutra AuthorN/A
AuthorGhasilal Maharaj
PublisherA B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
Publication Year1963
Total Pages867
LanguageSanskrit, Hindi, Gujarati
ClassificationBook_Devnagari, Agam, Canon, & agam_gyatadharmkatha
File Size50 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy