________________
७६६
ज्ञाताधर्मकथाङ्गसूत्रे
'वल्लीहि य' बल्ली भीश्च - गहूच्यादि - लताभिश्च तथा - मूलैश्च कन्दैश्व पत्रैश्च, पुष्पैश्व फलैश्व, वीजेच, शिलिकाभिश्च = किराततिक्तैः चिरायता इतिप्रसिद्धैरोषधिविशेषैः गुलिकाभित्र औषधैश्च भैषज्येश्व इच्छन्ति तेषां षोडशानां रोगातङ्कानामेकमपि रोगातङ्कमुपशमयितुं, किन्तु नो चैव शक्नुवन्त्युपशमयितुम् । ततः खलु ते बहबो वैद्याच ' जाहे ' यदा नो शक्नुवन्ति तेषां पोडशानां रोगातङ्कानामेकमपि रोगातङ्कमुपशमयितुम्, तदा श्रान्ताः = श्रमातुराः, तान्ताः = खिन्नाः= परितान्ताः = सर्वथाखिन्नाः रोगातङ्कमपनेतुमसमर्थो इत्यर्थः यावत् प्रतिगताः= स्वस्व स्थानं गतवन्तः ।
(
,
"
ततः खलु नन्दस्तैः षोडशभीरोगतङ्केश्वाभिभूतः सन् नन्दा पुष्करिण्यां सुच्छिए ' मूच्छितः = मूछें प्राप्तः आसक्तः ग्रथितः बद्धात्मपरिणामः, 'अज्ज्ञोबबन्ने अध्युपपन्नः = सर्वथा निरन्तरं तद्भावतया तन्मयात्म परिणामवान् तिर्यग् अन्त २ छाल से, गुड्डु ज्यादि- गिलोय आदि लताओं से, तथा मूल, कन्द, पत्र, पुष्प, फल, बीज, शिलिका-चिरायता, गोलियों, औषध, भैषज्य से उन सोलह रोगातंकों में से एक भी रोग को शांत करने की चिकित्सा की । परन्तु वे उसके एक भी रोगातंकको उपशमित नहीं कर सके । (तरणं ते बहवे वेज्जा य ६ जाहे नो संचाऐंति ते सिं सोलसहं रोगार्थकाणं एगमवि रोगायक उवसामितए, ताहे संता तंता जाव पड गया ) जब वे समस्त वैद्यादिजन ६, उन १६ सोलह रोगातंको में से एक भी रोगातंक को शमित कर ने में ( शक्य नहीं ) समर्थ नहीं हो सके तब श्रान्त एवं तान्त होकर अपने २ घर चले आये। (तएणं नंदे तेहिं सोलसेहिं रोगायकेहिं अभिभूए समाणे नंदा पोक्खरणिए मुच्छिए गिद्धे गढिए अज्झोववण्णे तिरिक्ख जोणिएहिं निबद्धाउए बद्ध
«
वगेरेनी छासेोथी, गुडु न्याहि-गणो वगेरे सताओोथी तेभर भूज, उहो, पत्र, पुण्य, इज, जी, शितिअ - शिरायता, गोणीमो, औषध, लैषन्यथी ते सोज રાગ અને આતકામાંથી એક રાગ અને એક આતંકને મટાડવા માટે ચિકિત્સા ( ઇલાજ ) કરી પણ તે લેાકે તેના એકે ય રોગ અને એક ય આતંકને પણ भटाडवामां शक्तिमान थई शहुया नहि, (तएणं ते बहवे वेज्जा य ६ जाहे नो संचाएंति तेसि' सोलसह रोगायंकाणं एगमवि रोगायकं उवसामित्तए, ताहे
ताजा पडिगया) न्यारे मधा वैद्यो ६, ते सोण रोगांत भांथी येडेय रोग અને આંતકને પણ મટાડવામાં સમથ થઇ શકયા નહિ ત્યારે શ્રાંત અને તાંત धधने पोतपोताने घेर पाछाता रह्या. (तएण न दे तेहिं सोलसेहिं रोगाय के हिं अभिभू समाणे नंदा पोक्खरणिए मुछिए गिद्धे गढिए अज्ज्ञोववण्णे तिरिक्खजोणि
શ્રી જ્ઞાતાધર્મ કથાંગ સૂત્ર : ૦૨
