________________
३०२
ज्ञाताधर्मकथाङ्गसूत्रे
नगरस्य खल्ल उत्तरपौरस्त्ये दिग्भागे = ईशानकोणे अत्र खलु महदेकं नागगृहमासीत् तत् कीदृशमित्यात- दिव्यं = प्रधानं, सत्यं कामना पूरकत्वात् 'सच्चोवाए ' सत्यावपात = सत्याभिलाषं, 'संनिहियपाडिहेरे ' संनिहितप्रातिहार्यं = संनिहितं विनिवेशितं प्रातिहार्यं प्रतीहारकर्म व्यन्तरदेवेन यस्मिन् तत्तथा देवाधिष्ठितमित्यर्थः । तत्र खलु नगरे = साकेतनगरे प्रतिबुद्धिनामा इक्ष्वाकुराजः = इक्ष्वाकुवंशीयो राजा परिवसति । पद्मावती देवी तस्य भार्याऽऽसीत् । ' सुबुद्धिः अमच्चे ' सुबुद्धिनामकस्तस्यामात्यः- मंत्री, स कथंभूत इत्याह- सामदंडभेयकुसले ' सामदण्डभेदकुशलः ( तत्थणं सागेए नामं नयरे ) उस में साकेत नाम का नगर था । ( तस्स उत्तर पुरत्थि मे दिसीभाए- एत्थ णं महं एगे णागधरए होत्था दिव्वे सच्चे सच्चोवाए संति हियपाडिहेरे) उस के ईशान कोण में विशाल नागघर था ।
यह दिव्य और प्रत्येक व्यक्ति की कामना का पूरक होने से सत्य था। जो भी कोई कामना - अभिलाषा - इसके समक्ष करता वह उस की सफल हो जाती - सत्य हो जाती इसलिये यह सत्याभिलाष था । इसके द्वार पर व्यन्तर देव प्रतिहार के रूप में खडे रहते थे इसलिये यह संनिहित प्रतिहार्य था । (तत्थ णं नयरे पडिबुद्धी नामं इक्खागु राया परिवसई, परमावई देवी सुबुद्धी अमच्चे सामदंडभेयकुसले ) उस साकेत (अयोध्या) नगर में इक्ष्वाकुवंश से उत्पन्न प्रतिबुद्ध नाम का राजा रहता था। इस की भार्या का नाम पद्मावती था । अमात्य का नाम सुबुद्धि था । તેમાં સાકેત નામે નગર હતું.
-
( तस्सणं उत्तर पुरथिमे दिसी भाए - एत्थणं महं एगे गागधर होत्था ) दिव्वे सच्चे सच्चोवाए संतिहिय पडिहेरे)
તેના ઈશાન કાણુમાં એક મેાટુ નાગધર હતુ.
તે દ્વિવ્ય અને દરેકે દરેક માણુસની ઈચ્છાને પૂરી કરનાર હોવાથી સત્ય तुं. गभे ते व्यक्ति पोतानी २छा-अभना-तेनी सामे अट उरतो, तेनी ઈચ્છા તે ચાક્કસ પૂરી પાડતું હતું. તેની કામના સફળ તેમજ સત્ય થતી હતી. એથી જ તે સત્યાભિલાષ હતું. વ્યંતર દેવા તેના દ્વારે પ્રતિહારના રૂપમાં ઊભા રહેતા હતા એથીજ તે સંનિહિત પ્રતિહાય હતું.
(तस्थणं नपरे पडिबुद्धीनामं इक्खागुराया परिवसर, पउमावई देवी सुबुद्धी अमच्चे सामदंडभेय कुस ले )
સાકેત નગરમાં ઇક્ષ્વાકુશમાં જન્મેલા પ્રતિબુદ્ધ નામે રાજા રહેતા હતા તેની ભાર્યાનું નામ પદ્માવતી હતુ. તેના અમાત્ય ( મંત્રી ) નું નામ સુબુદ્ધિ હતુ.
શ્રી જ્ઞાતાધર્મ કથાંગ સૂત્ર : ૦૨
