________________
अनगारधर्मामृतवर्षिणीटीका असू. ५० मेघमुनिगतिनिरूपणम् ५६१ यनाथेमुपसहरन् श्र.सुधर्मास्वामी जम्बूस्वाामनमाह-एव खलु हे जम्बूः! श्रमणेन भगवता महावीरेण आदिकरेण तीर्थकरेण यावन्संप्राप्तेन प्रात्मोपालम्भनिमित-आप्तेन हितेन गुरुणेत्यर्थः,विनेयस्याविहितविधायिनः उपालम्भ:आत्मोपालम्भः तन्निमिनं तदर्थः प्रथमस्य ज्ञाताध्ययनस्य अर्थः पूर्वोक्तः= मेघकुमारचरितरूपोऽर्थः प्रज्ञप्तः कथितः। अविधिप्रवृत्तस्य शिष्यस्य गुरुणा मोक्षमार्गे स्थापनाय हितसारगर्भितवचनेन प्रतिबोधनम् उपालम्भः स दातव्यः, यथा भगवता दत्तो मेघकुमाराय, इत्येवमर्थ प्रधगमध्ययनमिति भावः ।। रहित होकर स्वस्थ होंगे, समस्त दुःखों का नाश करेंगे अव्यावाध सुख के भोक्ताबनेगे अब सत्रकार श्री सुधर्मास्वामी इस अध्ययन के अर्थ का उपसंहार करते हुए श्री जंवृस्वामी से कहते हैं ।(एवंखलु जंबू । समणे णं भगवया महावीरेणं आइगरेणं त्तित्थगरे णं जाव संपत्तेणं अप्पोपालंभनिमित्तं पढ़मस्स नायज्झ णम्स अयमढे पन्नत्ते तिबेमि) कि हे जंवू । आदिकर तीर्थकर श्री श्रमण भगवान् महावीरने कि जो सिद्धिस्थान को प्राप्त हो चुके हैं अविहित विधाया शिष्य को आप्तोपालभनिमित्त यह मेघकुमार के चरित्ररूप प्रथम ज्ञाताध्ययन का अर्थ प्रज्ञप्त (प्ररूपित) किया है । अविधि में प्रवृत्त हुए शिष्य को गुरु देव मोक्षमार्ग में स्थापन करने के लिये जो हित सारगर्भित वचनों द्वारा समझाया है। इसी का नाम प्राप्तोपालंभ है। आप्तजन के द्वारा दिया गया उपालंभ यही आप्तोपालभ का अर्थ है। मेघकुमार के साथ यही कार्य प्रभुने किया है। यही विषय इस अध्ययन द्वारा समझाया गया है। अतः इस अध्ययन का नाम भी आप्तदत्त परोपलंभ है। स्वोपालंभ परोपालंभ અને અવ્યાબાધ સુખને ભેગવનારા થશે. અહીં હવે સૂત્રકાર શ્રી સુધર્મા સ્વામી આ अध्ययनना अर्थनयस २ ४२ता भूस्वाभीने हे छे. (एवं खलु जंबू ! समणेणं भगवया महावीरेण आइगरेणं तित्थगरेणं जाव संपत्तेणं अप्पोपालंभनिमितं पढमस्स नायज्झयणस्स अयमढे पन्नत्ते तिबेमि) भू, माहि२ तीर्थકર શ્રી શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે જેમણે સિદ્ધિસ્થાનને મેળવ્યું. છે-એવા તેમણે અવિહિત વિધાયી શિષ્યને આસોપાલંભના માટે આ મેઘકુમારના ચારિત્રરૂપ પ્રથમ જ્ઞાતાધ્યયનને અર્થ પ્રરૂપિત કર્યો છે. અવધિમાં પ્રવૃત્ત થયેલ શિષ્યને ગુરુદેવ મેક્ષમાર્ગમાં વાળવા માટે જે હિતસાર યુકત વચને દ્વારા સમજાવે છે તે આસોપાલંભ કહેવાય છે. આસજન વડે આપવામાં આવેલ ઉપાલંભ એ જ આસોપાલંભને અર્થ છે મેઘકુમારની સાથે પણ ભગવાને આ પ્રમાણે જ વ્યવહાર કર્યો છે. આ અધ્યયન દ્વારા એ જ વિષય સમજાવવામાં આવ્યા છે. એથી આ અધ્યયનનું નામ “આપ્નદત્ત પરપાલંભ”
શ્રી જ્ઞાતાધર્મ કથાંગ સૂત્રઃ ૦૧
