________________
अनगारधर्मामृतवर्षिणीटीका अ १ सू ४६ मेघमुनेस्तपश्चरणम्
५२९
"
स्थितः, कथं भूतोऽसौ पव स्थितः !? इति जिज्ञासायामाह - 'अवाउडए' अपावृतः = 'णं' इति वाक्पालंकारे, मुखवत्रिकाचोलपट्टातिरिक्त वस्त्ररहितः, 'दोच मासं छट्ठ छट्ठेणं' द्वितीये मासे षष्ठषष्ठेन = षष्ठभक्तानन्तरं षष्ठभक्तेन 'अणिक्विनेणं' अनिक्षिप्तेन = विश्रान्तेन, तपः कर्मणा दिवा स्थानोत्कुटुकः - उत्कुटु कासनः सूर्याभिमुख आतापनां कुर्वन् रात्रौ वीरासनेन शीतातापनां कुर्वन अप्राकृतः सन् व्यवस्थितः। द्वितीयमासेऽपि अन्यत् सर्वे प्रथममासवत्, केवलं षष्ठभक्तं तपः कर्मेतिविशेषः, इति भावः । एवं तृतीयमासादारभ्य पोडशमासपर्यन्तं प्रत्येकमासे अष्टमभक्तादिक्रमेण पोडशमासे चतुस्त्रिंशत्तमभक्त' तपः कर्मेत्येव विशेषः, अन्यत् सर्व प्रथममासवदिति । षोडशसु मासेषु तपसां दिवसाः सप्ताधिकचतुःशत (४०७) संख्यका भवन्ति । तेषां दिवसानां वीरासन से स्थित होकर उन्होंने शीत की आतापनाली (दोच्चं मासं छट्ठ छट्टेणं तच्चं मासं अट्टमं अमेणं चत्थं मासं दसमं दसमेणं अनिक्खित्तेणं तवोकम्मे दिया ठाणुक्कुडुए सुराभिमुहे आयावणभूमीए आयावेमाणे राई वीरासणेणं अवाउडएणं इत्यादि) द्वितीय मास में उन्होंने निरन्तर षष्ठ षष्ठ भक्त किया। दिन में उत्कुटुकासन से स्थित होकर सूर्य की तरफ मुख करके सूर्य की आतापनाली । रात्रि में अपावृत हो कर वीरासन से स्थित हो शीतातापना ली। इसी तरह तृतीयमास से लेकरसोलह महीने तक प्रत्येक मास में अष्टमभक्तादिक के क्रम से सोलहवें महीने में उन्होंने चोतीसवां भक्त किया। बाकी रातदिन समस्त क्रियाएँ प्रथम मास की तरह ही वे करते रहें । इन सोलह महीनों में तपस्या के दिनोंका प्रमाण ||४०७ होता है। इन दिनों के १३ महीना और ७ दिन होते हैं । पारणा वीरासनभां मेसीने तेभले शीतनी आतपना सीधी. (दोचं मासं छटुं छट्ठेणं तच मासं अट्ठमं अटुमेणं चउत्थं मासं दसमं दसमेणं अनिक्खितेणं तवो कम्मे दिया ठाणुक्कुडुए सुराभिमुहे आयाक्णभूमिए आयावेरामिणो वीरासणे णं श्रवाउडएणं इत्यादि) - जीन महीनाभां तेभाणे सतत षष्ठयष्ठ लत કર્યાં. દિવસમાં ઉત્કૃટુકાસને સ્થિત થઈને સૂર્યંની તરફ માં રાખીને સૂર્યંની આતાપના લીધી. રાત્રિમાં નિÖસ્ત્ર થઇને વીરાસનમાં સ્થિત થઈ ને શીતાતાપના લીધી. આ રીતે જ ત્રીજા મહિનાથી માંડીને સોળ મહીના સુધી દરેક મહિનામાં અષ્ટમ ભક્ત વગેરેના ક્રમથી સેાળમા મહિનામાં તેમણે ચોત્રીસ ભકત કર્યા. ખીજી શેષ રાતિદવસની બધી ક્રિયાએ પહેલા મહિનાની જેમ જ તેઓ કરતા રહ્યા, આ સેાળ મહિનામાં તપસ્યાના દિવસે નું પ્રમાણ “૪૦૭” હાય છે. આ બધા દિવસેાની ગણત્રી કરીએ
શ્રી જ્ઞાતાધર્મ કથાંગ સૂત્ર ઃ ૦૧
