________________
५४८
भगवतीसूत्रे भंते ! पढमसमयकड जुम्मकडजुम्म एगिदियत्ति कालो केवच्चिर होति' ते खलु भदन्त ! प्रथम समययुग्म कृतयुग्मैकेन्द्रिया इति कालतः कियचिरं भवन्ति ? इति पश्नः भगवानाह-'गोयमा' इत्यादि' 'गोयमा' हे गौतम ! 'एकं. समयं' एकपमयमात्रमे ते भवन्तीति ६ । 'एवं ठिईए वि एवं स्थितावपि स्थितिरपि तेषामेकसमयमात्रैवेति ७ । 'समुग्धाया आदिल्ला दोन्नि' समुद्घातौ आधौ द्वौ वेदनाकषायरूमौ भातः ८। 'समोहया न पुच्छिति' समवहता इति न पृच्छ धन्ते ९। 'उबट्टगा न पुच्छिन्जंति' उद्वर्तना न पृच्छयते प्रथम समयकत्वादेव एतयोः समुद्घातोद्वर्तनयोरसंभवादिति १० । 'सेसं तहेब सव्वं निरवसेस' शेषम्-उत्पादपरिणामादिकं सर्व पोडस्वपि महायुग्मेषु प्रथमोद्देशकवदेव 'ते णं भंते ! पढमसमयकडजुम्मकडजुम्न एगिदियत्ति कालओ केवचिरं होति' हे भदन्त ! ये प्रथम समयोत्पन्न कृतयुग्म कृतयुग्म राशि प्रमाण एकेन्द्रिय जीव कालकी अपेक्षा कितने समय तक रहते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं-एक्कं समयं' हे गौतम ! ये एक समय मात्र ही रहते हैं ६ । 'एवं ठिईए वि' इस प्रकार स्थिति भी इनकी एक समय मात्र की होती है ७ । 'समुग्घाया आदिल्ला दोन्नि' समुद्घात यहां
आदि के दो होते हैं । वेदना समुद्घात और कषाय समुद्घात ८ । 'समोहया न पुच्छिज्जति' ये मारणान्तिकसमुद्घात करते हैं क्या ऐसी बात यहां नहीं पूछनी चाहिये तथा उद्वर्तना के सम्बन्ध में भी नहीं पूछना चाहिये। क्योंकि ये प्रथम समयवर्ती होते हैं, इसलिये इन दोनों की यहां संभावना नहीं है । १० 'सेसं तहेव सव्वं निरवसेस' डात नथी. ५ ते णं भंते ! पढमसमय कडजुम्म कडजुम्म एगिदियत्ति कालओ केवस्विर होति' 3 भगवन् २॥ प्रथम समयमi Gurन थये। कृतयुभ કતયુગ્મ રાશિવાળા એકેન્દ્રિય જીવ કાળની અપેક્ષાથી કેટલા સમય સુધી
छ १ ॥ प्रश्न उत्तरमा प्रभुश्री गौतभस्वामीन छ -'एक समय है गौतम! मासे समय मात्र २४ छे. 'एव ठिईएवि' । प्रमाणे तेमानी स्थिति ५५ मे समयमात्रनी ४ डाय छे. ७ 'समुग्घाया आदिल्ला दोन्नि' तयाने माहिना में समुद्धात हाय छे. तमे वहना समाधात मन पाय समुद्धात छ. ८, 'समोहया न पुच्छिज्जति' तथा મારણાન્તિક સમુઘાત કરે છે? એ પ્રમાણે ને પ્રશ્ન અહિ થતું નથી તથા ઉદ્વર્તનાના સંબંધમાં પણ પ્રશ્ન કરવો નહીં કેમકે તેઓ પ્રથમ સમયમાં રહેવાવાળા હોય છે. તેથી તે બનેની સંભવના અહિયાં રહેતી નથી. १० 'सेस तहेव सव्व निरवसेस्र' मा भानु सपY G५६, परिभा,
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭