________________
५१८
भगवती सूत्रे 'गोयमा' हे गीत ! 'बंधगा नो अबंधा' बन्धका एव ज्ञानावरणीयस्य कर्मण स्ते भवन्ति न तु अबन्धका भवन्तीति । एवं सव्वेर्सि आउयवज्जाणं' एवं ज्ञानावरणीयस्य कर्मण इव सर्वेषां दर्शनावरणीयादीनाम् आयुष्ककर्मवर्जितानां सप्तानां कर्मणां नियमाद् बन्धका एव ते जीवा भवन्ति, नतु अबन्धका भवन्ति आयुः कर्मबन्धे भजनेति माह - 'आउयरस' इत्यादि, 'आउयस्सबधगा वा अब - धगावा' आयुष्कस्य तु कर्मणस्ते जीवा बन्धका अपि भवन्ति अबन्धका अपि भवन्तीति भावः । ' ते णं भंते ! जीवा' ते खलु भदन्त ! जीवाः 'नाणावरणिज्जस्स पुच्छ ।' ज्ञानावरणीयस्य कर्मणः किं वेदका अवेदकाः ? इति प्रश्नः पृच्छा शब्देन गृह्यते । भगवानाह - 'गोयमा' हे गौतम! 'वेयगा' नो अवेयगा' वेदकाः, नो अवेदकाः कृतयुग्मकृतयुग्मै केन्द्रिया जीवा ज्ञानावरणीयं कर्म वेदयन्त्येव नियमादिति भावः । ' एवं सच्चेसि' एवम् अनेनैव प्रकारेण अबंधगा' हे गौतम! वे जीव ज्ञानावरणीय कर्म के बन्धक होते हैं अबन्धक नहीं होते हैं। 'एच' सच्चेसिं आउपवजाणं' इस प्रकार ये सब जीव आयुष्क कर्म के सिवाय दर्शनावरणीयादि सात कर्मप्रकृतियों के नियम से बन्धक ही होते हैं अबन्धक नहीं होते आयु कर्म के बन्ध में यहां भजना हैं - यही बात - 'आउयस्स बंधगा वा अबंधगा वा' इस सूत्रपाठ द्वारा प्रकट की गई है - 'ते ण भंते ! जीवा नाणावर णिज्जस्स पुच्छा' हे भदन्त ! वे जीव क्या ज्ञानावरणीय कर्म के वेदक होते हैं अथवा अवेदक होते हैं ? उत्तर में प्रभुश्री कहते हैं- 'गोपमा ! बेघगा, नो अवेधगा' हे गौतम! ये जीव ज्ञानावरणीय कर्म के वेदक होते हैं अवेदक नहीं होते हैं । इसी प्रकार से ये कृतयुग्मकृतयुग्म राशि प्रमाण एकेन्द्रिय नो अधगा' हे गौतम! ते लव ज्ञानावरणीय उनी अध ४२नार डे!य छे, अध होता नथी. 'एवं सव्वेसिं' आउयवज्जाण" भी रीते सुघणा જીવા આયુષ્ય ૪ શિવાય દનાવરણીય વિગેરે સાત કમ પ્રકૃતિયાના નિયમથી અંધ કરનારા જ હોય છે. અમ'ધક હોતા નથી. આયુક્રના अधमां गडियां लगना ही छे, मेवात 'आउयस्स बंधगा वा अबंधगा वा या सूत्रपाठ द्वारा अगर उस छे. 'तेज' भ'ते ! नाणावर णिज्जरस पुच्छा' डे ભગવત્ તે જીવે શું જ્ઞાનાવરણીય કમ નુ વેદન કરવાવાળા હેાય છે ? અથવા અવેદક હાય છે ? આ પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુશ્રી ગૌતમસ્વામીને કહે છે કે'गोयमा ! वेयगा, नो अवेयगा' हे गौतम! ते वा ज्ञानावरणीय भनु वेहन કરવાવાળા હાય છે, અનેક હાતા નથી. એજ પ્રમાણે આ કૃતયુગ્મ કૃત
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭