________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श०३४ अ. श.१ उ०२ अन० कैकेन्द्रियाणां भेदादिनि० ४६१ 'तत्थ णं जे ते समाउया समोववन्नगा' तत्र खलु ये ते समायुष्काः समोपपन्नकाः 'ते णं तुल्लहिइया तुल्ल विसेसाहियं कम्मं पकरेंति' ते खलु तुल्यस्थितिकाः तुल्य विशेषाधिकं कर्म ज्ञानावरणीयादिकं प्रकुर्वन्ति । ये समायुष्का अनन्तरोपप. नक पर्यायमाश्रित्य एकसमयमात्रस्थितिकाः तत्परतः परम्परोपपन्न कव्यपहे. शात् , समोपपन्नका एकस्मिन्नेव समये उत्पत्तिस्थान प्राप्ता स्ते तुल्यस्थितयः समोपपन्नकत्वेन समयोगत्वात् तुलपविशेषाधिकं कर्म प्रकुर्वन्ति । 'तत्थ णं जे ते समाउया विसमोववन्नगा तेणं तुल्लटिइया वेमायविसेसाहियं कम्मं पकरेंति' तत्र खलु ये ते समायुष्का विषमोपपन्नका स्ते खलु तुल्यस्थितिका बिमात्रविशेहैं। 'तत्य णजे ते समाउया समोववन्नगा' इनमें जो ये समायुष्क समोपपन्नक अनन्तरोपपन्नक एकेन्द्रिय जीव हैं, 'ते गं तुल्लहिया तुल्लविसेसाहिय कम्मं पकरेंति' तुल्यस्थितिवाले होते हैं और तुल्य विशेषाधिक ज्ञानावरणीय आदि कर्मका बन्ध करते हैं। तात्पर्य इस कथन का ऐसा है कि जो समायुष्क होते हैं अनन्तरोपपन्नक पर्याय को आश्रित करके एक समय मात्र की स्थितिवाले होते हैं क्यों कि इसके बाद वे परम्परोपपन्नक हो जाते हैं । समोपपन्नक एक समय में उत्पत्ति स्थान को प्राप्त हो जाते हैं इसलिये वे तुल्यस्थितिवाले होते हुए समोपपन्नक होने के कारण समान योगवाले होते हैं । इस कारण वे तुल्य
और विशेषाधिक रूपसे ज्ञानावरणीय आदि कर्म प्रकृतियों का बन्ध करते हैं । 'तत्थ ण जे ते समाउया विसमोववन्नगा ते णं तुल्लहिया वेमायविसेसाहियं कम्मं पकरेंति' तथा जो समायुष्क होते हैं और જેઓ સમાન આયુવાળા તો હોય છે, પરંતુ તેઓ જુદા જુદા સમયે ઉત્પન્ન याय छे. १ 'तत्थ ण जे ते समाउया समोववन्नगा' तेयामा २ मा समान આયુષ્યવાળા અને સાથે ઉત્પન્ન થવાવાળા અનંતર ૫૫ન્નક એકેન્દ્રિયવાળા જી. छे. ते ण तुल्लट्ठिइया तुल्लविसेसाहिय कम्म पकरें ति' तम्मा तुल्य स्थिति હોય છે. અને તુલ્ય વિશેષાધિક જ્ઞાનાવરણીય વિગેરે કર્મને બંધ કરે છે. કહેવાનું તાત્પર્ય એ છે કે-જેઓ સમાન આયુષ્યવાળા હોય છે. તેઓ અનંતરાપપનક પર્યાયનો આશ્રય કરીને એક સમય માત્રની સ્થિતિવાળા હોય છે. કેમ કે તે પછી તેઓ પરંપરાથનક થઈ જાય છે, સમયપન્નક–એક સાથે ઉત્પન્ન થવાવાળા અને એક સમયમાં જ ઉત્પત્તી સ્થાનને પ્રાપ્ત કરી લે છે. તેથી તેઓ તુલ્યસ્થિતિવાળા હોવા છતાં સમાન ઉત્પત્તિવાળા હોવાને કારણે સમાન યોગવાળા હોય છે. તે કારણથી તેઓ તુલય અને વિવેષાધિક પણાથી ज्ञानावरीय विगेरे ४ प्रतियाना 4 छे. 'तत्थ जे वे समाज्या
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૭
